Kto z nas nie miał choć raz ochoty rzucić wszystkiego i wyruszyć w świat, by zacząć wszystko od nowa? Catalina de Erauso nie tylko o tym marzyła – ona to zrobiła. I to z takim rozmachem, że jej życie mogłoby spokojnie posłużyć za scenariusz hollywoodzkiego filmu. Czy wyobrażacie sobie ucieczkę z klasztoru, przebranie się za mężczyznę i udawanie jednego z najlepszych żołnierzy hiszpańskiego wojska? Catalina zrobiła dokładnie to i jeszcze więcej, a jej historia jest dowodem na to, że konwenanse są po to… by je łamać.
Ucieczka z klasztoru – początek wielkiej przygody
Catalina przyszła na świat w 1585 roku w hiszpańskim San Sebastian, w szlacheckiej, ale surowej rodzinie. Jej bracia stali się żołnierzami, a dziewczynkom przeznaczono klasztorne życie. Dla młodej Cataliny wizja spędzenia reszty życia za murami klasztoru była nie do przyjęcia. Po jednej z kłótni z zakonnicą uznała, że dosyć tego dobrego. Mając 15 lat, ścięła włosy, ukradła klucze ciotce zakonnicy i pieniądze, a potem wymknęła się pod osłoną nocy. W męskim ubraniu, z nową tożsamością i marzeniem o wolności, wyruszyła w świat.
Młodzieńcze lata na hiszpańskiej ziemi
Przez kilka lat Catalina podróżowała po Hiszpanii, przybierając różne imiona i wykonując różne prace. Jako Juan de Idiaquez znalazła zatrudnienie na dworze Filipa III w Valladolid, gdzie przez siedem miesięcy pełniła funkcję pazia. Co ciekawe, podczas pobytu na dworze spotkała swojego ojca, który opowiadał jej historię o zaginionej córce, nie zdając sobie sprawy, że rozmawia właśnie z nią. Choć życie w Hiszpanii dawało jej pewną stabilność, Catalina pragnęła przygód. Postanowiła więc wyruszyć do Ameryki – ziemi obiecanej dla śmiałków, którzy nie bali się ryzyka.
Żołnierz, podróżnik i awanturnik
W Ameryce Catalina rozpoczęła nowy rozdział – jako mężczyzna, Juan de Erauso. Szybko Po dotarciu do Nowego Świata Catalina niemal od razu zyskała reputację awanturniczki, a może raczej awanturnika. W Panamie zaczęła od drobnej kradzieży, która pozwoliła jej na podróż do Peru. Tam wdawała się w bójki, hazardowe kłótnie i romanse z… kobietami. Choć jej temperament przysporzył jej wrogów, to właśnie on pomógł jej znaleźć miejsce w armii. W 1619 roku Catalina zaciągnęła się do wojska, gdzie walczyła w wojnach z Araukanami w Chile. Jej odwaga i umiejętności sprawiły, że szybko awansowała na podporucznika. To właśnie podczas służby wojskowej spotkała swojego brata, Miguela de Erauso, który również walczył w Nowym Świecie. Rodzeństwo spędziło razem kilka lat, choć Miguel nigdy nie odkrył, że jego towarzysz broni to siostra, którą widział ostatnio w dzieciństwie.
Bohaterka czy przestępczyni?
Chociaż Catalina odnosiła sukcesy na polu bitwy, jej życie osobiste było pełne dramatów. Po jednej z burd zabiła swojego brata Miguela, co zmusiło ją do porzucenia armii i życia w ciągłej ucieczce. Stała się wyjętą spod prawa przestępczynią, która unikała kary dzięki inteligencji, sprytowi i… odrobinie szczęścia.
Prawda zawsze wychodzi na jaw
Punktem zwrotnym w życiu Cataliny było aresztowanie w 1623 roku. Aby uniknąć kary śmierci, postanowiła ujawnić swoją prawdziwą tożsamość. Wyznanie to wywołało niemałe poruszenie – oto znany żołnierz okazał się być kobietą, a do tego zakonnicą, która zbiegła z klasztoru. Dzięki wstawiennictwu Kościoła i swojej dziewiczej „nieskazitelności” Catalina uniknęła wyroku. Wróciła do Hiszpanii, gdzie jej historia stała się prawdziwą sensacją. Była na językach wszystkich! Nawet papież Urban VIII wyraził zgodę, by mogła nosić męski strój i używać męskiego imienia. W zamian poprosił tylko o jedno – by porzuciła życie pełne przemocy.
Tajemnicza śmierć
Catalina de Erauso osiedliła się w Meksyku, gdzie założyła firmę transportową. Jej późniejsze losy są owiane tajemnicą. Wiadomo, że zmarła w 1650 roku, prawdopodobnie podczas pracy przy przenoszeniu ładunków. Miejsce jej pochówku pozostaje nieznane.
Autorka artykułu: Paulina Eryka Masa
Źródła:
1. Fotografia otwierająca artykuł: Attributed to Juan van der Hamen, domena publiczna [na:] Wikimedia Commons.
2. Grygielska, M., 2022, Zakonnica, konkwistadorka, awanturnica [na:] gazetakongresy.pl (dostęp: 30.12.2024).
3. Catalina de Erauso [na:] wikipedia.org (dostęp: 30.12.2024).
4. Filipiak, P., 2021, Catalina de Erauso. Zakonnica, lesbijka i… konkwistadorka [na:] ciekawostkihistoryczne.pl (dostęp: 30.12.2024).
5. Ventura, D., 2024, Catalina de Erauso, la novicia vasca que huyó del convento, mató a su hermano y combatió como soldado en América [na:] bbc.com (dostęp: 30.12.2024).
