„Rzucanie kamieniami we własny dach” (hiszp. tirar piedras contra su propio tejado) to zazwyczaj nieintencjonalne działanie szkodzące własnym interesom, czyli przekładając na polskie realia, strzelanie sobie w stopę lub podcinanie gałęzi, na której się siedzi.
Rzucanie kamieniami generalnie uznawane jest za akt agresji i początek walki. Z czasów biblijnych zachowało się rozumienie tego aktu również jako osądzanie kogoś, krytykowanie za przewinienia. Słynne są po dziś dzień słowa z Nowego Testamentu, kiedy to Jezus wstawia się za sądzoną przez faryzeuszy cudzołożnicą mówiąc: „Kto z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci w nią kamieniem” (J 8, 1-11). Dlatego mówiąc dziś tirar la primera piedra (‘rzucać pierwszy kamień’) mamy na myśli bycie pierwszym w krytykowaniu innych.
Ten, kto najpierw robi coś złego a później się tego wypiera, ten „rzuca kamień i chowa rękę” (hiszp. tirar la piedra y esconder la mano). Takie pełne hipokryzji podejście wytyka lekarz Eryksimachos komediopisarzowi Arystofanesowi w Uczcie Platona (385-370 p.n.e): Wystrzeliłeś [kamień], Arystofanesie — powiada tamten — i myślisz, że ujdziesz cało. Uważaj no lepiej i mów tak, żebyś mógł za to odpowiadać.
Źródła:
Buitrago A., Diccionario de dichos y frases hechas, 2007 (pod hasłem “tirar /lanzar alguien piedras contra/a su (propio) tejado”) [na:] academia.edu (dostęp: 13.08.2020).
Buitrago A., Diccionario de dichos y frases hechas, 2007 (pod hasłem “tirar/arrojar/lanzar la primera piedra”) [na:] academia.edu (dostęp: 13.08.2020).
Platon, Uczta, tłum. W. Witwicki, s. 31 [na:] wolnelektury.pl (dostęp: 13.08.2020).