Jueves Gordo czyli czwartek dla łasuchów

 

W przeciwieństwie do Polaków Hiszpanie wolą obchodzić Tłusty Czwartek na słono. Nie jedzą więc pączków tylko spore ilości wieprzowego mięsa. Na stole mogą więc zagościć różnego rodzaju szynki, kiełbasa chorizo i dania jajeczne. Skąd wziął się ten zwyczaj i co możemy wtedy zjeść?

Mięsna tradycja

Dlaczego właśnie mięso jest tak chętnie jedzone w ostatnim tygodniu karnawału? Wyjaśnienia można szukać w samym słowie carnaval. Pochodzi ono od łacińskich słów carnem (‘mięso’) oraz vale (‘żegnaj’), jest to więc pożegnanie z mięsem. Sam Jueves Gordo to dosłownie „Gruby Czwartek”, choć popularnie nazywa się to święto również Jueves Lardero (od czasownika lardear ‘natłuszczać/smarować tłuszczem’ lub rzeczownika lardo ‘tłuszcz/boczek’). W Katalonii ten dzień znany jest pod nazwą dijous gras czyli dosłownie „tłusty czwartek”. Jest to naturalnie ostatni moment na to, żeby nacieszyć się mięsem przed nastaniem trwającego 40 dni Wielkiego Postu.

Tradycyjne hornazo z Salamanki to wypiek z mąki i smalcu nadziewany polędwicą wieprzową, szynką, chorizo i jajkiem. Źródło fotografii: www.elle.com.

Przysmaki z całej Hiszpanii

Wśród mięsnych potraw Tłustego Czwartku króluje hornazo czyli placek, w którym zapieczone jest wieprzowe mielone mięso z jajkiem na twardo. W Katalonii je się wtedy również tortilla con butifarra gdzie butifarra rodzaj tradycyjnej siekanej kiełbasy z mięsa wieprzowego, a całe danie to omlet jajeczny z ziemniakami i tą kiełbasą właśnie. Region La Rioja słynie ze słodkich bułek, które nazywają się culecas, w których zapiekane jest jajko na twardo.

Culecas to ciasto drożdżowe wyróżniające się ugotowanym na twardo jajkiem w skorupce, które ozdabia ciasto z góry. Posypuje się je zazwyczaj cukrem pudrem i serwuje jako słodkie śniadanie na dobry początek dnia. Źródło fotografii: harinasbrocal.com.

Wyżerka dla zwycięzców

Miejscem, które najbardziej słynie z hucznych obchodów Tłustego Czwartku jest miejscowość Fernán Núñez w prowincji Kordoby. Rok 1492 jest uznawany za ostateczne zakończenie dzieła rekonkwisty bo to właśnie wtedy Królom Katolickim udało się odbić Granadę z rąk muzułmanów. Wtedy to mieszkańcy małej miejscowości Fernán Núñez postanowili wyprawić huczne święto dla don Fernando Gutiérrez de los Ríos y Montemayor, jednego ze znamienitych mieszkańców miasta, którzy brali udział w oblężeniu Granady. Celebracja zwycięskiego powrotu miała miejsce właśnie w ostatni czwartek przed Wielkim Postem i od tej pory co roku to właśnie tam sklepy prześcigają się co roku w produkcji najlepszych tłustych przysmaków. Tradycyjne wypieki daje się przyjaciołom i rodzinie, ale przede wszystkim rodzice chrzestni dają je swoim chrześniakom.

Źródła:

1. Delgado D., ¿Qué es el jueves lardero?, 2020 [na:] www.muyinteresante.es (dostęp: 11.02.2022).
2. Przepis na Tortilla con butifarra [na:] www.miarevista.es (dostęp: 11.02.2022).
3. Przepis na hornazo de Salamanca [na:] www.elle.com (dostęp: 11.02.2022).
4. Przepis na culecas [na:] harinasbrocal.com (dostęp: 11.02.2022).