Jak wiadomo luty to miesiąc zakochanych. Nie bez powodu na tapet weźmiemy dziś tajemniczą Malinche. Malinche, znana również jako Malintzin lub Doña Marina, była kluczową postacią w historii podboju Meksyku przez Hiszpanów. Uznawana za jedną z najważniejszych tłumaczek świata, Malinche odegrała niezastąpioną rolę jako mediatorka, doradczyni i kochanka Hernána Cortésa, co uczyniło ją jedną z najbardziej kontrowersyjnych i złożonych postaci w historii Ameryki Łacińskiej. Można śmiało powiedzieć, że bez niej słynny kolonizator nie osiągnąłby spektakularnego sukcesu w Nowym Świecie.
Arystokratka i niewolnica
Malinche urodziła się około 1500 roku jako członkini arystokratycznej rodziny w rejonie dzisiejszego stanu Veracruz. Była księżniczką, ale po śmierci ojca została oddana w niewolę przez swoją matkę i sprzedana do innego plemienia. To dramatyczne wydarzenie zmieniło całe jej życie. Malinche najpierw trafiła do rąk Majów, a następnie, w 1519 roku, została podarowana jako niewolnica samemu Hernánowi Cortésowi, który przybył do Meksyku z zamiarem podboju Azteków.
Tłumaczka i kochanka
Jej znajomość języków nahuatl (język Azteków) oraz majańskiego okazała się bezcenna dla Cortésa. Malinche nie tylko tłumaczyła słowa, ale również pomagała interpretować zawiłości kulturowe i polityczne, co umożliwiało Hiszpanom lepsze zrozumienie miejscowej rzeczywistości. Dzięki niej Cortés mógł nawiązać kontakty z władcami azteckimi, co znacząco wpłynęło na przebieg dalszego podboju dzisiejszego Meksyku. Jej inteligencja i zdolności lingwistyczne były nieocenione, a jej rola wykraczała daleko poza funkcję tłumaczki – stała się prawdziwą doradczynią Cortésa, a także… jego kochanką. Owocem ich relacji był syn Martín, uważany za jednego z pierwszych Metysów, czyli potomków mieszanych małżeństw hiszpańsko-indiańskich.
Pomimo to Cortés uznał, że Malinche, pochodząca z Nowego Świata, nie była odpowiednią dla niego partnerką. W końcu wyszła za mąż za Juana Jaramilla, jednego z kapitanów Cortésa, który otrzymał bogatą posiadłość w Xilotepec. Malinche również została obdarzona ziemią w swoich rodzinnych stronach. Wzięła także udział w ekspedycji do Hondurasu w 1524 roku, zorganizowanej przez Cortésa, z której wróciła jako jedna z niewielu ocalałych. Jej małżeństwo z Jaramillem wydawało się udane; mieli córkę o imieniu María. Malinche zmarła na początku 1529 roku, prawdopodobnie z powodu jednej z epidemii, które dziesiątkowały rdzenne ludności Meksyku. Jej dzieci zajęły uprzywilejowaną pozycję w kolonialnym społeczeństwie. Co ciekawej, przez lata postać Malinche była odbierana negatywnie i postrzegana jako zdrajczyni, jednak współczesne oceny stają się bardziej złożone, uwzględniając jej trudną sytuację i brak lojalności wobec tych, którzy wcześniej ją zniewolili.
Marina, Malina czy Malintzin?
Warto wspomnieć także o imieniu naszej bohaterki, które również ma ciekawą i złożoną językową historię. Nie znamy jej oryginalnego imienia sprzed czasu, gdy została ona przekazana w ręce Hiszpanów. Gdy dołączyła do wyprawy Hernána Cortésa, została ochrzczona jako Marina. Jednak wśród Azteków, którzy mówili w języku nahuatl, imię to uległo przekształceniu. Jako, że w ich języku brakowało głoski “r”, wymawiali jej nowe imię „Malina”. Z szacunku dodawali do niego sufiks „-tzin”, co tworzyło formę „Malintzin”. Hiszpanie, nie dosłyszawszy ostatniej głoski, zaczęli używać imienia „Malinche”, pod którym kobieta przeszła do historii i znana jest nam po dziś dzień.
Autorka artykułu: Paulina Eryka Masa
Źródła:
1. Obraz ilustrujący artykuł: Antonio Ruiz “Sen Malinche”.
2. Piorun M., Najważniejsza tłumaczka świata. Historia Malintzin (Malinche), 2024 [na:] hrabiatytus.pl (dostęp: 27.08.2024).
3. Czubacki J., La Malinche – aztecka kochanka Cortésa. Zdrajczyni czy bohaterka?, 2016 [na:] historiamniejznanaizapomniana.wordpress.com (dostęp: 27.08.2024).
4. Starościc J., La Malinche, kobieta, która mówiła, gdy głos mieli tylko mężczyźni, 2020 [na:] ifem.pl (dostęp: 27.08.2024).