Pablo Picasso to postać, która nie przestaje fascynować, ale jednocześnie budzi wiele kontrowersji. Jego geniusz artystyczny, pełen przełomowych pomysłów, zmienił sztukę współczesną, jednak życie osobiste artysty było dalekie od ideału. Picasso znany był nie tylko jako innowator w sztuce, ale także jako człowiek pełen sprzeczności – niezwykle trudny w relacjach z kobietami, którym często przypisywano rolę jego muzy, ale które same opisywały swoje związki z nim jako destrukcyjne i pełne cierpienia. Wielu krytyków uznaje go za mizogina, który w swoich relacjach z kobietami wykazywał brutalność emocjonalną oraz manipulację. Jego burzliwe związki, biedne początki w Paryżu oraz oskarżenia o współudział w kradzieży Mona Lisy sprawiają, że Picasso to artysta, którego życie poza sztuką jest równie skomplikowane, co jego dzieła. Co łączy biedę, skandale, kobiety i geniusz twórczy tego artysty? Odkryjcie Picassa, jakiego nie znacie.
Pierwsza nieudana wystawa
Początki kariery Picassa nie były usłane różami. W 1900 roku, mając zaledwie 19 lat, udał się do Paryża – stolicy sztuki, aby tam szukać szczęścia. Jego pierwsza indywidualna wystawa odbyła się w 1901 roku w galerii Ambroise Vollard, który był znanym promotorem sztuki. Pomimo nadziei na wielki sukces, wystawa spotkała się z chłodnym odbiorem krytyków. Obrazy młodego Picassa, zwłaszcza te z tzw. “Okresu Niebieskiego”, nie znalazły zainteresowania, co było ogromnym ciosem dla artysty.
Źródło fotografii: laminerva.pl.
Życie w biedzie
Lata młodości Picassa w Paryżu były pełne trudności. Mieszkał w ubogiej dzielnicy Montmartre, gdzie dzielił pokój z przyjacielem i kolegą po fachu, Maxem Jacobem. Picasso często nie miał pieniędzy na jedzenie i malował na tanich materiałach, czasami nawet paląc swoje obrazy, by ogrzać pokój zimą.
Rzekoma kradzież Mona Lisy
Jednym z ciekawszych epizodów w jego życiu była sprawa kradzieży Mona Lisy w 1911 roku z Luwru. Picasso został wtedy przesłuchany przez francuską policję! W kradzież zaangażowany był jego przyjaciel, poeta Guillaume Apollinaire, który był związany z tajemniczym złodziejem Vincenzem Peruggią. Sam Picasso, choć nie miał nic wspólnego z kradzieżą, nie mógł się od niej całkowicie odciąć, ponieważ kilka lat wcześniej kupił od złodziei inne skradzione dzieła sztuki. Na szczęście dla niego, nie było dowodów na to, że miał bezpośredni związek z kradzieżą Mona Lisy, ale ten incydent na długo pozostał w pamięci paryskiego środowiska artystycznego.
Picasso mizogin
Picasso miał wiele kochanek, które, jak można się domyślić, odgrywały kluczową rolę w jego sztuce, stając się często muzami i bohaterkami jego obrazów. Niektóre z nich zyskały wielką sławę dzięki temu, że uwiecznił je na płótnach. Jednak za tym błyskiem kryje się ciemniejsza strona – jego niejednokrotnie okrutne zachowanie wobec kobiet, które do dziś wywołuje liczne kontrowersje.
Kobiety Picassa
Pierwszą znaczącą muzą Picassa była Fernande Olivier, z którą miał burzliwy związek na początku XX wieku. Fernande była francuską modelką i artystką, a ich relacja była pełna napięć, zazdrości i dominacji ze strony Picassa. Współpraca artystyczna zakończyła się, kiedy ich związek stał się zbyt toksyczny. Kolejną kobietą, która wpadła w sidła „geniusza” była rosyjska baletnica, Olga Chochłowa, która była jego pierwszą żoną i matką jego syna, Paulo. Olga była przedstawicielką klasy wyższej i Picasso początkowo idealizował ją jako ikonę elegancji i klasy. Ich małżeństwo jednak szybko zaczęło się psuć, głównie z powodu niewierności Picassa. Olga ostatecznie popadła w depresję, a Picasso odszedł od niej, jednak nigdy się nie rozwiedli, co zmusiło ją do życia w separacji, ale bez środków do życia.
Następną kobietą jaka pojawiła się w życiu artysty była zaledwie siedemnastoletnia (Picasso wówczas miał 45 lat!) Marie-Thérèse Walter. Marie-Thérèse była jego muzą i wielokrotnie pojawiała się w jego pracach, zwłaszcza w okresie twórczości pełnym żywych kolorów i dynamicznych form. Chociaż ich relacja była intensywna, Picasso nie był wierny, a Marie-Thérèse cierpiała z powodu jego niewierności i ostatecznie popełniła samobójstwo kilka lat po śmierci artysty. Wkrótce po rozstaniu z Marie-Thérèse, Picasso poznał Dorę Maar, fotografkę i artystkę surrealistyczną, w czasie pracy nad „Guernicą”. Ich relacja była, podobnie jak poprzednie, pełna napięć, a Picasso znęcał się nad nią psychicznie. Mawiał, że Dora reprezentuje „kobietę płaczącą”, co było odzwierciedleniem jej udręki. Ostatecznie Dora popadła w głęboką depresję i przeszła załamanie nerwowe, co skłoniło ją do wycofania się z życia publicznego.
Źródło fotografii: © Comité Michel Sima/ Michelsima.com.
Jedną z nielicznych kobiet, które opuściły Picassa z własnej woli, była Françoise Gilot. Françoise była młodą malarką, która spędziła z nim dziesięć lat. Mieli razem dwoje dzieci, Claude’a i Palomę. Gilot opisała swoje doświadczenia w książce „Life with Picasso” (pol. Życie z Picasso), która stała się światowym bestsellerem. Picasso próbował uniemożliwić jej publikację, a po rozstaniu nie utrzymywał kontaktu z ich dziećmi. Ostatnią kobietą w życiu artysty była Jacqueline Roque. Picasso ożenił się z nią mając 79 lat. Jacqueline była od niego aż 45 lat młodsza i była z nim aż do jego śmierci w 1973 roku. Picasso izolował Jacqueline od reszty świata, co miało ogromny wpływ na jej psychikę. Po śmierci artysty Jacqueline popadła w depresję i popełniła samobójstwo w 1986 roku.
Autorka artykułu: Paulina Eryka Masa
Źródła:
1. Fotografia otwierająca artykuł: paryz.net.pl.
2. Procner M., 2023, Picasso, jakiego nie znacie [na:] ciekawostkihistoryczne.pl (dostęp: 16.09.2024).
3. Jeziorek N., 2018, Pablo Picasso dzielił kobiety na “wycieraczki” i “boginie”. Dora Maar była jedną i drugą [na:] weekend.gazeta.pl (dostęp: 16.09.2024).
4. Lizak A., 2015, Siedem muz głównych. O kobietach w życiu i sztuce Picassa [na:] niezlasztuka.net (dostęp: 16.09.2024).