Hernán Cortés – zdobywca Meksyku

O Krzysztofie Kolumbie pewnie słyszała większość. Ale czy wiecie kim był Hernán Cortés? To jedna z najbardziej kontrowersyjnych i jednocześnie fascynujących postaci w historii Hiszpanii. Był konkwistadorem, który zapisał się na kartach dziejów jako zdobywca imperium Azteków. Podobnie jak zamorskie rządy Kolumba, te prowadzone przez Cortesa również nie obyły się bez przelewania krwi. Czy znacie historię tej słynnej postaci?

Hernán Cortés wyruszył do Nowego Świata żądny sławy i bogactw, gotowy zdobywać nowe tereny czasem przy pomocy układów i sojuszy, a czasem z użyciem broni.

Hernán Cortés urodził się w 1485 roku w Medellín, w Hiszpanii (Estremadura), w rodzinie szlacheckiej o średnim statusie. Mimo młodzieńczych ambicji bycia prawnikiem, znudzony i sfrustrowany brakiem perspektyw w swoim kraju Cortés porzucił studia, by wyruszyć do Nowego Świata, który oferował nieograniczone możliwości dla ambitnych i żądnych przygód ludzi. Jego podróż do Ameryki rozpoczęła się w 1504 roku, kiedy to osiedlił się na Españoli (dzisiejsze Haiti i Dominikana). Tam zdobył pierwsze doświadczenia w zarządzaniu ziemiami i dowodzeniu oddziałami. W 1511 roku brał udział w podboju Kuby pod wodzą Diego Velázqueza de Cuéllara, co zapoczątkowało jego błyskotliwą karierę konkwistadora.

Mówi się, że podczas walk z rdzenną ludnością Mezoameryki Hernán Cortés nakazał spalenie własnych statków zacumowanych w Villa Rica de Veracruz, żeby uniemożliwić swoim żołnierzom dezercję i ucieczkę do domu.

To właśnie wtedy Cortés został mianowany sekretarzem Velázqueza. Najważniejszym momentem w życiu Cortésa była jednak jego ekspedycja składająca się z jedenastu statków i sześciuset uzbrojonych ludzi na terytorium dzisiejszego Meksyku w 1519 roku. Wyruszył tam na własne ryzyko, mimo wątpliwości Velázqueza, który nieufnie patrzył na jego ambicje i dalsze poczynania. Cortés zdołał nawiązać sojusze z lokalnymi plemionami, które były wrogie wobec Azteków, co umożliwiło mu sukces w późniejszych działaniach. W 1521 roku, po kilku miesiącach oblężenia, Cortés zdobył Tenochtitlán, stolicę imperium Azteków, co oznaczało koniec tej potężnej cywilizacji.

Kwawe podboje Cortesa zakończyły erę Azteków w Ameryce Środkowej, wprowadziły tam tortury i niewolnictwo.
Źródło fotografii: IMAGO / Panthermedia

Nietrudno się domyślić, że podbój Meksyku przez Cortésa niósł za sobą ogromne konsekwencje. Z jednej strony, otworzył on Hiszpanii drogę do dalszej kolonizacji Ameryki, przynosząc jej niezmierne bogactwa. Z drugiej strony, oznaczał początek niszczenia rdzennych kultur i cywilizacji, co do dziś budzi kontrowersje. Z tego powodu Cortés stał się paradoksalnie symbolem zarówno hiszpańskiego heroizmu, jak i brutalności kolonializmu. To właśnie o nim mówi się, że był pierwszym masowym ludobójcą w dziejach ludzkości!

W 1519 roku Hernán Cortés po raz pierwszy spotkał się z Montezumą II, władcą Azteków. Sześć dni po pierwszym spotkaniu Hiszpanie zaatakowali go i uwięzili we własnym domu, po czym zmarł w nieznanych okolicznościach.
Źródło fotografii: Wikimedia Commons.

Po podboju Meksyku Cortés starał się umocnić swoją pozycję w Nowym Świecie, ale popadł w konflikt z hiszpańską koroną. Mimo że został mianowany gubernatorem Nowej Hiszpanii, jego władza była stopniowo ograniczana przez wrogów politycznych. W 1541 roku wrócił do Hiszpanii, gdzie zmarł w 1547 roku, pozostawiając po sobie dziedzictwo oraz wielkie bogactwo, które wciąż jest przedmiotem debat historyków.

Autorka artykułu: Paulina Eryka Masa

Źródła:

1. Kozakowski K., Hernán Cortés: od skromnego urzędnika do zdobywcy Meksyku, 2020 [na:] histmag.org (dostęp: 27.08.2024).

2. Hernán Cortés – zdobywca ziem i dusz [na:] polskieradio.pl (dostęp: 27.08.2024).

3. González J.M., Hernán Cortes, el conquistador del imperio azteca, 2023 [na:] historia.nationalgeographic.com.es (dostęp: 27.08.2024).