Wyrażenie „kawa dla wszystkich” (hiszp. para todos café) oznacza równe traktowanie, te same prawa i obowiązki dla wszystkich.
Było to jedno z głównych haseł wystosowywanych przez tzw. comunidades czyli “wspólnoty” będące jednostkami terytorialnymi Hiszpanii. Takie wspólnoty jak Andaluzja czy Kantabria dążyły do takiej samej autonomii, jaką miały wspólnoty historyczne jak Katalonia czy Kraj Basków, stąd w 1978 roku Hiszpania przyjęła nowy podział administracyjny, który wprowadził 17 wspólnot autonomicznych. Zgodnie z powiedzeniem “kawa dla wszystkich” mają one jednakowe prawa do pielęgnowania swoich języków i dialektów, samostanowienia na temat szkolnictwa i własnej polityki podatkowej.
Wydawać by się mogło, że ten kawowy idiom będzie pochodził co najmniej z jakiejś hiszpańskiej kawiarni, ale niestety ma swój początek w makabrycznych działaniach wojennych ubiegłego wieku. Między 17 a 23 lipca 1936 roku w Hiszpanii dokonał się zamach stanu. Poprzedzony licznymi strajkami, podpaleniami i aktami wandalizmu bunt wojskowych przeciwko lewicowemu rządowi był jednym z najkrwawszych w historii Hiszpanii i dał początek trwającej 3 lata hiszpańskiej wojnie domowej.
Złowrogie hasło „café, mucho café” (pol. ‘kawa, dużo kawy’) było hasłem, którego używał jeden z biorących udział w zamachu generał Gonzalo Queipo de Llano (1875-1951). Tymi słowami nakazywał rozstrzelania działaczy lewicowych i wrogów republiki. W jednym z takich rozstrzelań z rozkazu generała Quiepo de Llano zginął poeta i dramaturg Federico García Lorca, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli XX-wiecznej literatury hiszpańskiej. Wyrażenie dar café (dosłownie: dawać kawę) było wówczas eufemicznym określeniem na dokonanie egzekucji, być może przez porównanie przelewającej się krwi do rozlanej kawy.
Źródła:
1. Buitrago A., Diccionario de dichos y frases hechas, 2007 (pod hasłem “para todos café”) [na:] academia.edu (dostęp: 18.03.2021).
2. Juliana E., Así empezó el ‘café para todos’, 2011 [na:] lavanguardia.com.
3. Rius X., Historia del ‘café para todos’, 2011 [na:] comunicacion.e-noticies.es (dostęp: 18.03.2021).