Zdejmowanie kapelusza (hiszp. quitarse el sombrero) przed kimś to okazanie szacunku lub podziwu.
Już starożytni Grecy, Rzymianie i Asyryjczycy mieli w zwyczaju zdejmować jakiś element wierzchniej odzieży, aby okazać respekt. Takie zachowanie miało przede wszystkim oznaczać dobre intencje i brak ukrytych zamiarów, jak również miało unaocznić, że dana osoba nie posiada przy sobie broni. Kobiety witając się z królem lub innymi ważnymi osobistościami musiały przed podaniem im dłoni zdjąć rękawiczkę, a rycerzowi nie wypadało wejść do zamku z nakryciem głowy. Zwyczaj nakazuje również okazać szacunek i uniżenie w kościele przez zdjęcie nakrycia głowy, podczas gdy w islamie przed wejściem do meczetu należy zdjąć obuwie.
Zwyczajowo uznaje się do dziś, że mężczyzna powinien podnieść kapelusz, gdy wita się z osobą, której chce okazać respekt i że niemile widziane jest nakrycie głowy w zamkniętych pomieszczeniach. Jedna z teorii mówi, że bez kapelusza sylwetka wydaje się mniejsza, a wszelkiego rodzaju ukłony czy „chylenie czoła” mają za zadanie właśnie pomniejszać nas w kontraście do osoby czy instytucji, wobec której chcemy zachować się grzecznie. Jest to teoria o tyle prawdopodobna, że niegdyś wysokie cylindry i kapelusze zdobiły głowy szlachetnie urodzone, podczas gdy chustki i płaskie berety spoczywały na głowach osób o niższym statusie społecznym.
Popularnie stosowane w języku potocznym francuskie określenie chapeau bas! [szapọ bạ] to dosłownie ‘kapelusz z głowy’ a stosuje się je właśnie wtedy, gdy chcemy okazać zachwyt i uznanie wobec czyjegoś talentu lub geniuszu. Podobnie w języku polskim, gdzie okazuje się niekiedy podziw słowami „czapki z głów!”
Źródła:
1. Quitarse el sombrero. ¿De dónde viene esta costumbre?, 2007 [na:] protocolo.org (dostęp: 31.05.2022).
2. Kosińska Z., Czapki z głów, Panowie [na:] porady.sympatia.onet.pl (dostęp: 31.05.2022).