Sacromonte czyli inaczej „Święte Wzgórze” to jedno z najbardziej malowniczych i kulturowo bogatych miejsc w Granadzie, w południowej Hiszpanii. Usytuowana na wzgórzu, nad rzeką Darro, dzielnica ta słynie ze swoich jaskiń, w których od wieków zamieszkują Cyganie (hiszp. Los Gitanos). Historia Sacromonte sięga czasów średniowiecza, kiedy to społeczność cygańska osiedliła się w tych rejonach, tworząc unikalne domy w wydrążonych skałach. To właśnie stąd jest najlepszy widok na słynną Alhambrę, a co więcej, to właśnie tu ma korzenie prawdziwy folklor Andaluzji. Poznajcie Sacromonte!
Historia Sacromonte
W latach 1238–1492 Granada była stolicą emiratu i siedzibą arabskich władców. Na przełomie 1491 i 1492 roku emirat Granady upadł, a władzę przejęli Królowie Katoliccy. To właśnie wtedy rozpoczęły się przymusowe przesiedlenia ludności muzułmańskiej, żydowskiej i romskiej. Granada jednak, ze względu na swoje położenie (jest ona położona w Górach Betyckich na wysokości około 700 metrów n.p.m.) stała się miejscem schronienia dla wygnańców, którzy znaleźli nowy dom w pobliskich jaskiniach i rozpoczęli tam nowe życie. Z biegiem czasu największy odsetek tamtejszej ludności zaczęli stanowić Romowie, którzy wykształcili nawet swój własny dialekt zwany caló.
Sacromonte – serce flamenco
Wraz z napływem Cyganów do Sacromonte, dzielnica ta stała się epicentrum kultury flamenco. To właśnie tu tradycje muzyczne i taneczne przyniesione przez Cyganów rozwijały się przez wieki, przekształcając Sacromonte w serce flamenco. W zamieszkanych przez nich jaskiniach odbywały się również tradycyjne zambras czyli cygańskie fiesty związane z zaślubinami. Nazwa zambra prawdopodobnie pochodzi od arabskich słów zamra (pol. flet) i zamara (pol. muzycy) i po raz pierwszy pojawiła się w literaturze XVII i XVIII wieku. Do dziś można zobaczyć zambras, ale obecnie nazwa ta odnosi się przede wszystkim do występów flamenco o charakterze mocno komercyjnym. Wśród znanych postaci związanych z Sacromonte znajdują się przede wszystkim artyści flamenco: María “La Canastera”, jedna z najsłynniejszych tancerek flamenco (hiszp. bailaora), której dom został przekształcony w muzeum, Paco de Lucía, legendarny gitarzysta flamenco (hiszp. tocaor) i Carmen Amaya, jedna z najważniejszych tancerek XX wieku.
Sacromonte i sztuka
Sacromonte zainspirowało wielu artystów, nie tylko tych związanych z kulturą flamenco. Najwybitniejszym przykładem będzie oczywiście Federico García Lorca, który w swojej twórczości, a w szczególności w słynnych wierszach z tomu Romancero Gitano (pol. Romancero Cygańskie), dał wyraz swojej miłości do andaluzyjskiego folkloru. Innym wybitnym przykładem będzie José María Rodríguez Acosta, autor obrazu Gitanos del Sacromonte (pol. Cyganie z Sacromonte), który możemy podziwiać w Muzeum Królowej Zofii (hiszp. Museo de Reina Sofía) w Madrycie.
Sacromonte dziś
Dziś Sacromonte łączy w sobie bogactwo historyczne i nowoczesność. Chociaż wiele tradycyjnych jaskiń zostało przekształconych w muzea, galerie sztuki i kawiarnie, nadal można znaleźć mieszkańców prowadzących swoje codzienne życie w stylu, który nie zmienił się od stuleci, a który dziś określilibyśmy prawdziwie „hipisowskim”.
Atrakcje turystyczne
Warto wspomnieć, że Sacromonte oferuje również wiele atrakcji. Jedną z najciekawszych jest Muzeum Jaskiń Sacromonte (hiszp. Museo Cuevas del Sacromonte). To etnograficzne muzeum rozciągające się na powierzchnię 10 tysięcy metrów kwadratowych, w którym zobaczyć można jak żyli dawniej mieszkańcy tej dzielnicy. Każda jaskinia oferuje nam co innego. Znajdziemy tam m.in. Jaskinię Flamenco (hiszp. Cueva del Flamenco), Jaskinię Ceramiki i Tkactwa (hiszp. Cueva Cerámica y Telar), Jaskinię Kuźnictwa (hiszp. Cueva de la Fragua) czy Jaskinię-Stajnię (hiszp. Cueva Cuadra). Te jaskinie opowiadają historie wieków i przenoszą nas w prawdziwy świat andaluzyjskiego folkloru. Odwiedzając Granadę, nie można pominąć tej magicznej części miasta, która jest kwintesencją Andaluzji.
Autorka artykułu: Paulina Eryka Masa
Źródła:
1. Fotografia ilustrująca artykuł: thewildlifediaries.com.
2. Z wizytą u cyganów i hipisów. Sacromonte. [na:] https://www.green-speed.pl/nasza-roczna-podroz/podroze/hiszpania/z-wizyta-u-cyganow-i-hipisow-sacromonte/ (05.07.2024).
3. Groty i dzielnica Sacromonte w Granadzie [na:] https://hispanico.pl/sacromonte/ (05.07.2024).
4. Style flamenco [na:] https://andalu.pl/style-flamenco/ (05.07.2024).
5. Conoce todo sobre el barrio Sacromonte [na:] https://www.casadelarteflamenco.com/barrio-del-sacromonte/ (05.07.2024)