Yerba Mate –  napój bogów i codzienna dawka energii

Na pierwszy rzut oka wygląda jak garść zielonych liści, przypominających dobrze nam znaną zieloną herbatę, wsypana do dziwacznego kubka, ale dla milionów ludzi w Ameryce Południowej to coś więcej niż zwykły napój. Yerba mate to sposób na życie, źródło energii, a nawet klucz do budowania relacji społecznych. Przyjrzyjmy się dziś temu wyjątkowemu napojowi, który w ostatnich latach zdobywa coraz większą popularność na całym świecie, także w Polsce.

Do produkcji mate używa się liści i gałązek ostrokrzewu paragwajskiego. Źródło ilustracji: Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen, domena publiczna [na:] Wikimedia Commons.

Co to właściwie jest yerba mate?

Yerba mate to napar przygotowywany z liści i gałązek ostrokrzewu paragwajskiego (Ilex paraguariensis). Ta wiecznie zielona roślina pochodzi z regionów subtropikalnych Ameryki Południowej – głównie Paragwaju, Argentyny, Urugwaju i południowej Brazylii. Indianie Guarani, którzy jako pierwsi poznali jej właściwości, nazywali ją „caa” i wierzyli, że została podarowana ludziom przez bogów, aby gasić pragnienie, odpędzać zmęczenie i łagodzić głód. Ponadto, yerba mate słynie z wyjątkowych właściwości. Pobudza umysł, poprawia koncentrację, a dzięki zawartości kofeiny działa jak naturalny energetyk. Jednak w przeciwieństwie do kawy, mate nie powoduje nagłych skoków energii zakończonych bolesnym „wyładowaniem baterii”. Co więcej, nie wypłukuje z organizmu cennych mikroelementów, jak w przypadku kawy, a wręcz dostarcza witamin i minerałów, takich jak magnez, potas czy żelazo. Jakby tego było mało, yerba mate jest bogata w przeciwutleniacze, co sprawia, że pomaga w walce z wolnymi rodnikami, opóźnia procesy starzenia się organizmu i zmniejsza ryzyko chorób cywilizacyjnych, takich jak nowotwory czy otyłość.

Co to właściwie jest yerba mate?

Yerba mate to napar przygotowywany z liści i gałązek ostrokrzewu paragwajskiego (Ilex paraguariensis). Ta wiecznie zielona roślina pochodzi z regionów subtropikalnych Ameryki Południowej – głównie Paragwaju, Argentyny, Urugwaju i południowej Brazylii. Indianie Guarani, którzy jako pierwsi poznali jej właściwości, nazywali ją „caa” i wierzyli, że została podarowana ludziom przez bogów, aby gasić pragnienie, odpędzać zmęczenie i łagodzić głód. Ponadto, yerba mate słynie z wyjątkowych właściwości. Pobudza umysł, poprawia koncentrację, a dzięki zawartości kofeiny działa jak naturalny energetyk. Jednak w przeciwieństwie do kawy, mate nie powoduje nagłych skoków energii zakończonych bolesnym „wyładowaniem baterii”. Co więcej, nie wypłukuje z organizmu cennych mikroelementów, jak w przypadku kawy, a wręcz dostarcza witamin i minerałów, takich jak magnez, potas czy żelazo. Jakby tego było mało, yerba mate jest bogata w przeciwutleniacze, co sprawia, że pomaga w walce z wolnymi rodnikami, opóźnia procesy starzenia się organizmu i zmniejsza ryzyko chorób cywilizacyjnych, takich jak nowotwory czy otyłość.

Tradycyjne matero to tykwa zrobiona z owocu drzewa zwanego dzbaniwem kalebasowym (Crescentia cujete).
Źródło fotografii: Rik Schuiling / TropCrop-TCS, CC BY-SA 4.0 [na:] Wikimedia Commons.

Legenda o boginiach i jaguarze

Indianie Guarani opowiadają piękną legendę o powstaniu yerba mate. Według niej Bogini Księżyca i Bogini Chmur zeszły pewnego dnia na Ziemię, by podziwiać jej piękno. Niestety, ich sielanka została przerwana przez groźnego jaguara. Na szczęście staruszek z plemienia Guarani uratował boginie, strzelając do drapieżnika. Wdzięczne boginie podarowały mu roślinę o wyjątkowych właściwościach – yerba mate – która od tej pory miała służyć jego ludziom.

Dlaczego warto spróbować yerba mate?

Yerba mate to coś więcej niż napój. To energia w czystej postaci, chwila relaksu i sposób na zdrowie. Jeśli szukasz alternatywy dla kawy, chcesz spróbować czegoś nowego lub po prostu wejść w świat południowoamerykańskich tradycji, yerba mate będzie idealnym wyborem!

Autorka artykułu: Paulina Eryka Masa

Źródła:

1. Fotografia otwierająca artykuł: EyeEm [na:] freepik.com (dostęp: 14.10.2025).

2. Un-Mate, 2024, Krótka historia yerba mate [na:] un-mate.pl (dostęp: 30.12.2024).

3. Yerba mate [na:] wikipedia.org (dostęp: 30.12.2024).

4. Yerba mate właściwości i historia [na:] yerbamarket.com (dostęp: 30.12.2024).

5. Foltyn-Kaczmarek, M., 2024, Yerba Mate – jak zostać prawdziwym Matero? [na:] hispanico.pl (dostęp: 30.12.2024).