Federico García Lorca był jednym z najwybitniejszych i najbardziej wpływowych hiszpańskich poetów oraz dramaturgów XX wieku. Urodzony 5 czerwca 1898 roku w małej andaluzyjskiej wiosce Fuente Vaqueros, w prowincji Grenada, Lorca stał się nie tylko symbolem literackiego i artystycznego renesansu w Hiszpanii, który rozkwitł na początku XX wieku, ale także prawdziwym bohaterem narodowym, a jego twórczość, pełna emocji, intensywności i głębokiej refleksji nad ludzkim losem, do dziś fascynuje i porusza czytelników na całym świecie.
Życie i twórczość
W wieku dwudziestu jeden lat Lorca postanowił wyjechać do Madrytu. Tam szybko zaprzyjaźnił się z artystami takimi jak Salvador Dalí czy Luis Buñuel i stał się częścią tzw. „Pokolenia 27”, grupy awangardowych artystów i pisarzy, którzy łączyli w swojej twórczości tradycyjne formy z nowatorskimi eksperymentami. Już w młodości Federico wykazywał niezwykłe zainteresowanie sztuką, szczególnie muzyką, literaturą i teatrem. Studiował prawo, literaturę i filozofię, ale to literatura pochłonęła go całkowicie.
Źródło fotografii: gettyimages.com, credit: Culture Club.
Jego poezja, początkowo silnie zakorzeniona w andaluzyjskim folklorze, szybko ewoluowała, stając się bardziej uniwersalna i przesiąknięta, prawdopodobnie za sprawą wpływu ówczesnych przyjaciół, surrealizmem. Wydane w 1928 roku Romancero gitano (‘Romans cygański’) przyniosło Lorce szerokie uznanie i ugruntowało jego pozycję jako jednego z najważniejszych głosów literackich swojego pokolenia. Jednak to twórczość dramatyczna uczyniła Lorcę jednym z najważniejszych autorów XX wieku.
Jego trylogia, na którą składają się „Bodas de sangre” (pol. Krwawe gody), „Yerma” i „La casa de Bernarda Alba” (pol. Dom Bernardy Alby), stanowi jedno z najwybitniejszych osiągnięć hiszpańskiego teatru XX wieku. Te sztuki, pełne głębokiej symboliki, badają tematy takie jak miłość, śmierć, honor, a przede wszystkim opresja społeczna. „La casa de Bernarda Alba”, napisana tuż przed jego tragiczną śmiercią, jest szczególnie znacząca jako dramat o surowych normach społecznych i tłumionych pragnieniach, które nieuchronnie prowadzą do katastrofy. W 1929 roku Lorca wyjechał do Nowego Jorku, gdzie powstał m.in. tomik utworów „Poeta w Nowym Jorku” (hiszp. Poeta en Nueva York). Wrócił do Hiszpanii w 1931 roku, wraz z proklamowaniem Drugiej Republiki Hiszpańskiej.
Lorca aktywista
Federico García Lorca był nie tylko wybitnym artystą, ale również zaangażowanym aktywistą politycznym, który nie wahał się wyrażać swoich przekonań w okresie burzliwych przemian politycznych w Hiszpanii. Jego zaangażowanie w lewicową politykę oraz otwarte poparcie dla Republiki uczyniły go wrogiem dla rosnących w siłę nacjonalistów. W 1936 roku, w początkowej fazie hiszpańskiej wojny domowej, Lorca został aresztowany przez falangistów.
Został zamordowany 19 sierpnia 1936 roku, w wieku 38 lat, w pobliżu Granady, a jego ciało prawdopodobnie pochowano w nieznanym miejscu. Jego śmierć stała się symbolem brutalności reżimu Franco i straty, jaką Hiszpania poniosła w wyniku wojny domowej. Z wydanego w 1965 roku policyjnego raportu wynika, że Lorkę stracono przede wszystkim za homoseksualizm i przynależność do masonerii. Dzisiaj Federico García Lorca pozostaje jednym z najważniejszych i najczęściej studiowanych pisarzy hiszpańskich. Również w Polsce wzbudza on szerokie zainteresowanie. Jego twórczość, zarówno poezja, jak i dramat, nadal rezonuje dzięki swojej uniwersalności. Lorca stał się ikoną nie tylko literatury hiszpańskiej, ale także walki o wolność, sprawiedliwość i artystyczną ekspresję.
Źródło fotografii: nytimes.com.
Autorka artykułu: Paulina Eryka Masa
Źródła:
1. Źródło fotografii otwierającej artykuł: larazon.es.
2. Carvajal D., Federico García Lorca. Niekochany bohater Grenady, 2016 [na:] wiadomości.onet.pl (dostęp: 26.08.2024).
3. Federico García Lorca – hiszpański geniusz [na:] polskieradio.pl (dostęp: 26.08.2024).
4. Federico García Lorca [na:] wikipedia.pl (dostęp: 26.08.2024).