estar como un queso

Mówiąc, że ktoś jest jak ser (hiszp. estar como un queso) mówimy mu niebywały komplement, bo oznacza to, że uważamy go za niezwykle pociągającego. Niezaprzeczalnie ser może się wydawać niezwykle atrakcyjny z punktu widzenia myszy, ale niekoniecznie jest to najatrakcyjniej wyglądające czy pachnące z ludzkich produktów spożywczych.

Aby zrozumieć “atrakcyjność” sera trzeba zajrzeć do jego łacińskich korzeni. Każdy wyrób o stałej konsysytencji ze zfermentowalnego mleka starożytni Rzymianie nazywali caseus formaticum. Łacińskie caseus zostało przekształcone w hiszpańskie queso, portugalskie queijo czy angielskie cheese. W innych językach, szczególnie tych, gdzie ser jest istotnym elementem kuchni regionalnej, to drugi człon nazwy stał się podstawą nazwania tego produktu, stąd francuskie fromage, włoskie formaggio czy katalońskie formatge. Samo słowo formaticum pochodzi bezpośrednio od słowa forma czyli ‘kształt, figura’. Mówimy przecież, że jesteśmy w formie, gdy mamy dobrze wysportowane i ukształtowane ciało, a piękny to po łacinie formosus, czyli de facto, dobrze ukształtowany, z dobrą figurą.

Okazuje się więc, że zarówno “być w formie”, “być pięknym” i “ser” mają ze sobą zaskakująco dużo wspólnego. Co ciekawe, ser jest jednym z najbardziej pożądanych i popularnych wyrobów w krajach wschodu (niezwykłym wręcz wyborem serów i twarogów szczyci się na przykład Izrael), a za jego popularność może odpowiadać między innymi kazomorfina, czyli pochodna endorfiny, którą można znaleźć również w matczynym mleku. Od uczucia błogości, które związek ten wywołuje, można się uzależnić, stąd zjawisko turofilii (gr. tyros τúρος ‘ser’), czy prościej mówiąc, seroholizmu, czyli chorobliwe wręcz umiłowanie sera.

W Ameryce Południowej mamy do czynienia z dłuższą wersją tego powiedzenia, o mocno seksualnym podtekście: está para partirla como un queso (‘jest do podzielenia jak ser’).

Źródła:
Estar como un queso, 2016 [na:] fraseomania.blogspot.com (dostęp: 11.05.2020).
Estar como un queso, 2007 (wątek na blogu dla osób hispanojęzycznych: forum.wordreference.com, dostęp: 11.05.2020)