más vale pájaro en la mano que cien volando

Lepszy wróbel w garści niż garści niż gołąb na dachu lub, jak to mówią Hiszpanie, “więcej wart ptaszek w dłoni niż sto latających” (hiszp. más vale pájaro en la mano que cien volando). Zarówno polskie jak i hiszpańskie powiedzenie poprzez ptasią analogię tłumaczą, że należy cieszyć się z tego, co się ma, zamiast poświęcać uwagę nierealnym marzeniom.

Prawdopodobnie źródłem obu wersji jest sentencja łacińska głosząca Est avis in dextra, melior quam quator extra czyli ‘lepszy ptak w prawej ręce niż cztery poza nią’. Ta z kolei najprawdopodobniej nawiązuje do bajki greckiego bajkopisarza, Ezopa, tworzącego w VI wieku przed naszą erą. Bohaterami bajki jest słowik i krogulec. Złapany przez krogulca słowik próbuje ratować swoje życie tłumacząc, że jest zbyt mały by stać się posiłkiem dla tak dużego ptaka i że ten powinien poszukać sobie większej zdobyczy. Mądry krogulec nie ulega jednak namowom słowika i odpowiada mu, że choć niewiele zyska na nim mięsa, to jednak woli pewny posiłek niż rozmyślanie nad zdobyczą, która może mu umknąć.

Źródło:
Doval G., Refranero temático español, 1997, s. 203.
Krogulec i słowik [w:] Biernata z Lublina Ezop, Gorecki A., Kraków 1910, s. 4.