dar la vuelta a la tortilla

Gdy “przewracamy tortillę” (hiszp. dar la vuelta a la tortilla) to nagle coś zmieniamy, na przykład zdanie na jakiś temat lub sytuację, w której się znaleźliśmy.

Tradycyjna tortilla de patatas nie jest wcale tak stara jak mogłoby się wydawać, bo istnieje dopiero od połowy XIX wieku, kiedy to generał Tomás de Zumalacárregui w drodze na oblężenie Bilbao w czerwcu 1835 roku zatrzymał się na spoczynek w baskijskim gospodarstwie. W wyniszczonej wojną domową Hiszpanii ludzie cierpieli na niedobory żywności i dobra gospodyni chcąc godnie przyjąć swoich zacnych gości postanowiła przygotować im potrawę z tego, co akurat miała w domu, a było to ziemniaki, cebula i kilka jajek. Tak, zgodnie z legendą, narodziło się jedno z najsłynniejszych hiszpańskich dań, a powyższy idiom nawiązuje w sposób oczywisty do sposobu jego przyrządzenia. Jest to gruby omlet, który musi usmażyć się dobrze z obydwu stron, więc w połowie smażenia musi być delikatnie przewrócony do góry nogami. Jeśli więc ktoś w Hiszpanii przewraca tortillę, to znaczy, że jego życie zmieniło się o 180 stopni, nagle ma zupełnie inne zdanie niż poprzednio lub diametralnie i niespodziewanie znajduje się w zupełnie odmiennej sytuacji.

Źródło: Miguel M. A., “Darle la vuelta a la tortilla” para datar el dicho sin recurrir al cabono-14, 2017 [na:] historiasdelahistoria.com (dostęp: 14.05.2020).