Nochevieja czyli co ma ziemniak do Sylwestra – Centrum Języka Hiszpańskiego Acento

Ostatnia noc roku czyli noc z 31 grudnia na 1 stycznia to w krajach hispanojęzycznych Nochevieja, czyli dosłownie Stara Noc. Ten czas spędza się z rodziną i przyjaciółmi organizując huczne imprezy i popijając słynne hiszpańskie wino musujące o nazwie cava. Na pierwszy rzut oka tańczą i bawią się jak w każdym innym zakątku świata, jednak kilka noworocznych tradycji z Półwyspu Iberyjskiego i Ameryki Południowej może Was zaskoczyć.

Dlaczego winogrona?

W Hiszpanii i w niektórych krajach Ameryki Południowej (np. w Kolumbii) tuż przed północą 31 grudnia rozlega się 12 uderzeń dzwonu, które odliczają sekundy do Nowego Roku. Każdy z dzwonów symbolizuje miesiąc z roku następnego. Aby symbolicznie zapewnić sobie dobrobyt w nadchodzących 12 miesiącach trzeba zjeść po jednym winogronie przy każdym uderzeniu dzwonu. Nie ma na to jednak zbyt dużo czasu, więc o północy wszyscy Hiszpanie wyglądają jak chomiki z dwunastoma winogronami w buzi. Ta zabawna tradycja powstała w 1909 roku, kiedy to urodzaj winogron w Alicante był tak duży, że plantatorzy musieli wymyśleć jakiś sposób na pozbycie się nadmiaru owoców. Dzięki sporej dawce kreatywności i zdolności marketingowych niechcący stworzyli zwyczaj, który kultywuje się do dziś.

Bieliznę dobieraj uważnie

Kolejnym sposobem na „zaczarowanie” nowego roku jest wybranie odpowiedniego koloru bielizny. Hiszpanie uważają, że w tym dniu czerwień przynosi szczęście. Tymczasem w Meksyku ci, którzy chcieliby w nadchodzącym czasie poznać miłość życia, zakładają bieliznę w kolorze czerwonym, a ci, którym bardziej zależy na finansach, wybierają żółtą. W Peru sam kolor bielizny nie ma znaczenia, ale szczęście ma przynieść założenie jej na odwrót.

Plac Słońca

W sercu stolicy Hiszpanii znajduje się plac Puerta del Sol nazwany tak od znajdującej się tam Bramy Słońca. Uznawany jest on za centrum kraju czyli punkt zerowy, od którego mierzy się odległości dróg wychodzących z Madrytu w kierunku innych miast. Na placu znajduje sie budynek dawnej Poczty Królewskiej (hiszp. Casa de Correos), przed którym co roku odbywa się najgłośniejsza zabawa sylwestrowa pełna serpentyn i konfetti. Na placu zbierają się ludzie w rozmaitych przebraniach i perukach i z maskami na twarzy aby obserwować wskazówki znajdującego się na gmachu poczty zegara a o północy wznoszą zbiorowy toast słynną hiszpańską cavą.

Spacer z walizką

W Kolumbii starym zwyczajem jest przechodzenie się po ulicach miasta z walizką. Ma to przynieść wiele okazji do podróży w nadchodzącym roku. Zdaniem niektórych czym dłuższy spacer tym większe szanse na udane wyjazdy. Inni zaś uważają, że nie liczy się czas spędzony z walizką poza domem tylko jej ciężar, ponieważ przekraczając próg domu walizka musi być pełna. Niektórzy traktują tradycję jedynie symbolicznie i po prostu wystawiają walizkę przed drzwi.

Ziemniak do połowy obrany

Wiele kolumbijskich tradycji jest związanych z symbolicznym znaczeniem niektórych produktów spożywczych. W sylwestrową noc każdy powinien mieć kieszenie wypełnione suchą ciecierzycą, soczewicą lub fasolą. Jest to gwarancja pełnego brzucha przez kolejnych 12 miesięcy roku. Do kieszeni często wkłada się również monety, które także mają symbolizować dobrą prosperitę.
Sylwestrowa noc jest też świetną okazją do wróżenia. Pod łóżkiem chowa się przed snem trzy ziemniaki – jeden obrany, drugi obrany do połowy i trzeci w skórce. Po przebudzeniu trzeba sięgnąć ręką pod łóżko i bez podglądania wybrać jeden z nich. W zależności od tego, który z nich zostanie wylosowany, spodziewać się należy roku skromnego, umiarkowanie dostatniego lub bardzo bogatego.

Sylwester ze zmarłymi

W miejscowości Talca w Chile od 40 lat obchodzi się osobliwy zwyczaj spędzania ostatniej nocy roku na cmentarzu. Wiele rodzin decyduje się na to nietypowe miejsce spotkań, żeby symbolicznie spędzić czas ze swoimi zmarłymi bliskimi. Prekursorami tej tradycji była rodzina nieżyjącego Julio Opazo Silva, byłego pracownika cmentarza, która 31 grudnia 1979 roku postanowiła spędzić Sylwestra nad grobem niedawno zmarłego. Z każdym rokiem przybywało coraz więcej rodzin, które chciały uczestniczyć w kultywowaniu tego zwyczaju. Dziś ta mała miejscowość na południe od Santiago jest znana właśnie jako jedyne miasto na świecie, w którym od lat Sylwestra spędza się właśnie na cmentarzu.

Marzanna w grudniu?

W wielu krajach Ameryki Południowej, w tym w Argentynie, 31 grudnia organizuje się festyny, podczas których pali się różnego rodzaju figury z papieru symbolizujące stary rok. Tradycja ta powstała w latach 50′ ubiegłego wieku a stolicą najbardziej fantazyjnych figur od 2000 roku oficjalnie jest miejscowość La Plata, gdzie z roku na rok udoskonala się metodę tworzenia papierowych postaci.

Źródła:

Fotografia ilustrująca artykuł: rawpixel.com [na:] freepik.com.
Nochevieja en España [na:] spain.info/es/descubrir-espana/nochevieja-espana/ (dostęp: 16.12.2020).
Plac Puerta del Sol w Madrycie [na:] podrozepoeuropie.pl/plac-puerta-del-sol-madryt/ (dostęp: 16.12.2020).
Nochevieja [na:] enforex.com/espanol/cultura/nochevieja.html (dostęp: 16.12.2020).
Muñoz A., Las costumbres de Nochevieja mas curiosas, 2019 [na:] elmueble.com/decoracion/tendencias/tradiciones-nochevieja-mas-curiosas-mundo_42654/8 (dostęp: 16.12.2020).
11 tradiciones colombianas para año nuevo, 2017 [na:] progresohispanonews.com/lo-actual/11-tradiciones-colombianas-ano-nuevo/ (dostęp: 16.12.2020).
Historia de la quema de muñecos de fin de año en La Plata, 2019 [na:] salaamarilla2009.blogspot.com/2011/01/historia-de-los-munecos-de-fin-de-ano.html (dostęp: 16.12.2020).
Gayangos M., ¿Celebrar el Año Nuevo en un cementerio? Sucede… en Chile, 2010 [na:] es.aleteia.org/2020/01/02/celebrar-el-ano-nuevo-en-un-cementerio-sucede-en-chile/ (dostep: 16.12.2020).