Święta Bożonarodzeniowe to dla wszystkich szczególny czas w roku. Większość z nas nie wyobraża go sobie bez śniegu za oknem, dwunastu dań na stole i prezentów pod choinką od siwobrodego Świętego Mikołaja. Ale czy wiecie jak spędzają święta mieszkańcy Ameryki Łacińskiej? Poznajcie ich najciekawsze bożonarodzeniowe tradycje!
1. Kostaryka: Misa del Gallo
To właśnie na Kostaryce świętowano w 1601 roku, po raz pierwszy w Ameryce Południowej, Boże Narodzenie. Mieszkańcy Kostaryki podobnie jak Polacy czy Hiszpanie stroją domy, a także szykują szopki. Zamiast gwiazdy betlejemskiej, mają cyprysowe wieńce, a w szopce znaleźć można kwiaty i owoce tropikalne. Znana jest im również, jak pozostałym mieszkańcom Ameryki Południowej i Hiszpanii pasterka, choć tutaj nosi ona nazwę Misa del Gallo czyli Msza Koguta. Starożytni Rzymianie nazywali “śpiewem koguta” północ czyli granicę między jednym dniem a kolejnym, stąd nazwa nocnej mszy dzielącej Wigilię od pierwszego dnia Bożego Narodzenia.
2. Wenezuela: Fiesta de los Pastores i El día del Espíritu de la Navidad
Fiesta de los Pastores (pol. Święto Pasterzy) jest jedną z najbardziej charakterystycznych bożonarodzeniowych tradycji Wenezueli. Święto to, które swoje korzenie ma w latach 20. XX wieku upamiętnia otrzymanie przez pasterzy informacji o przyjściu Jezusa na świat. Podczas uroczystości nie tylko można zobaczyć reprezentacje scenek związanych z Bożym Narodzeniem, ale także posłuchać rdzennej muzyki, a przede wszystkim dobrze się bawić!
21 grudnia Wenezuelczycy świętują El día del Espíritu de la Navidad (pol. Dzień Ducha Świąt) podczas którego piszą listy ze swoimi wszystkimi marzeniami, a następnie je palą. Co więcej, ostatniego dnia roku o północy zajadają się dwunastoma ziarenkami soczewicy, które symbolizują dobrobyt i mają przynosić szczęście, a także wynoszą na ulicę pustą walizkę, dzięki której w nowym roku mają odbyć wiele dalekich podróży. Ale to nie najdziwniejsza wenezuelska bożonarodzeniowa tradycja. Wiecie jakim środkiem transportu mieszkańcy Caracas przyjeżdżają w Wigilię Bożego Narodzenia do kościoła? Na rolkach!
3. Kolumbia: Día de las Velitas
W Kolumbii dzień po naszych Mikołajkach czyli 7 grudnia obchodzony jest Dzień Świeczek (hiszp. Día de las Velitas). To właśnie wtedy rozpoczyna się okres świąteczny. Ulice miast, wiosek, miasteczek przyozdabiane są milionem kolorowych świeczek, lampek, światełek, symbolizujących życzenia na nadchodzący rok. Wszystko zwieńcza pokaz sztucznych ogni odbywający się na sam koniec dnia.
4. Ekwador: Las posadas
W Ekwadorze obchody związane z Bożym Narodzeniem rozpoczynają się 16 grudnia, kiedy to przypada święto Noveny. Nowenna to nabożeństwo odbywające się na 9 dni przed Bożym Narodzeniem. Jedną z najciekawszych ekwadorskich tradycji związanych z tym dniem są Las Posadas, czyli procesje odbywające się przede wszystkim na ulicach andyjskich miasteczek. W trakcie tego niezwykle kolorowego wydarzenia, można spotkać nie tylko osoby niosące figurki Maryi, Józefa i Jezusa, ale także zwierzęta takie jak lamy, owce czy kury.
5. Chile: Viejito Pascuero
W Chile, podobnie jak w Polsce, centralnym punktem świętowania jest obfita kolacja zwana asado (z hiszp. pieczeń) podczas której je się tradycyjne chilijskie dania. Najbardziej znanym jest pieczony indyk, pan de pascua czyli piernik miodowy, a do picia słodki drink cola de mono (z hiszp. małpi ogon). Wieczerza rozpoczyna się trochę później niż ta nam znana, bo między 21.00 a 22.00 i co charakterystyczne dla krajów hiszpańskojęzycznych, trwa ona dobrych parę godzin, czasami nawet aż do świtu. Podczas kolacji dzieci otwierają prezenty, które przyniósł wcześniej Święty Mikołaj znany tam jako Viejito Pascuero.
6. Peru: la chocolatada
Mieszkańcy Peru nie dzielą się tak jak my opłatkiem. Mają za to la chocolatada czyli nic innego jak gorącą czekoladę, a na stole bożonarodzeniowym oprócz pieczonego indyka znaleźć można… świnki morskie!
7. Meksyk: Las piñatas
W Meksyku większość tradycji przypomina te znane nam z Hiszpanii. Jednak to, co wyróżnia tradycje meksykańskie to gliniane, znane jeszcze z czasów przedkolonialnych, wypełnione słodyczami i owocami Las Piñatas przeznaczone do rozbicia podczas wigilijnej wieczerzy. Jej tradycyjna wersja to gwiazda z siedmioma rogami, które symbolizują 7 Grzechów Głównych, które symbolicznie się rozbija.
Autorka tekstu: Paulina Eryka Masa
Źródła:
1. Źródło fotografii otwierającej artykuł: sunrisemarketplace.com.
2. The Chocolatada: A Peruvian Christmas Tradition [na:] https://www.apus-peru.com/blog/christmas-chocolatada-in-peru (dostęp: 10.12.2023).
3. Pastores de San Joaquín: más de 100 años de tradición navideña en Venezuela [na:] https://www.hispanospress.com/pastores-de-san-joaquin-100-anos-de-tradicion-navidena-en-venezuela/ (dostęp: 10.12.2023).
4. Boże Narodzenie w Ameryce Południowej [na:] https://www.traveligo.pl/blog/boze-narodzenie-ameryce-poludniowej/ (dostęp: 10.12.2023).
5. Świąteczne zwyczaje w Ameryce Łacińskiej [na:] https://experyment.gdynia.pl/dzialania-on-line/artykuly-popularnonaukowe/w-experymencie-swieta-trwaja-caly-miesiac/swiateczne-zwyczaje-w-ameryce-lacinskiej/ (dostęp: 10.12.2023).
6. Navidad w Ameryce Południowej [na:] https://dialogo.pl/navidad-w-ameryce-poludniowej/ (dostęp: 10.12.2023).
7. Zwyczaje bożonarodzeniowe w Ameryce Łacińskiej i Południowej [na:] https://wymownia.pl/zwyczaje-bozonarodzeniowe-w-ameryce-lacinskiej-i-poludniowej/ (dostęp: 10.12.2023).
8. Jak ludzie spędzają święta bożego narodzenia w Ameryce Południowej? [na:] https://zdrowerozwiazania.pl/jak-ludzie-spedzaja-swieta-bozego-narodzenia-w-ameryce-poludniowej/ (dostęp: 10.12.2023).