Boże Narodzenie to czas kultywowania wielu wyjątkowych tradycji. Wiemy już, że w Hiszpanii nie koniecznie prezenty przynosi Święty Mikołaj, czasem nawet nie Trzej Królowie. Są też brodaci panowie zamieszkujący lasy i góry, wróżki i uśmiechnięte pieńki… Ale to nie jedyne osobliwe tradycje hiszpańskiego Navidad. Poznajcie pięć z nich!
Caganer
Równie nietypową tradycją Katalonii jest Caganer, którego nie może zabraknąć w bożonarodzeniowej szopce. Jest to figurka przedstawiająca przykucniętego pasterza ze spuszczonymi spodniami i gołymi pośladkami oddającego się, podobnie jak Tió de Nadal, czynności defekacji. Tradycja głosi, że Caganer oddając ziemi to, co z niej pochodzi, użyźnia glebę na nadchodzący rok symbolizując nic innego jak zdrowie, dobrobyt i szczęście. Te figurki robią istną furorę w Katalonii. Mniej więcej od 1940 roku przybierają one postać znanych osób (piłkarzy, gwiazd, polityków) stając się istotnym komentarzem do bieżących wydarzeń w Hiszpanii i na świecie.
El Belén de Beas
Wiadomo, że szopka jest nieodłączną częścią hiszpańskich tradycji Świąt Bożego Narodzenia. Ale czy wiecie gdzie znajduje się największa i najbardziej okazała szopka w Hiszpanii? To żywa szopka w gminie Beas w prowincji Huelva na południu Hiszpanii. Ma ponad 1 500 metrów kwadratowych i można w niej zobaczyć przedstawienie aż 30 scen biblijnych.
Canto de la Sibila
Podczas pasterki na Majorce wykonywany jest a capella El Canto de la Sibila (pol. Pieśń Sybili) czyli chorał gregoriański tutaj prowadzony przez ubraną w długą tunikę, z hełmem na głowie i niosącą miecz postać, przepowiadającą nadchodzący Sąd Ostateczny (esp. Juicio Final). Niewątpliwie jest to wyjątkowe wydarzenie, bo w 2010 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Cortylandia
Od 1979 roku na fasadzie najsłynniejszego hiszpańskiego domu towarowego El Corte Inglés znajdującego się nieopodal placu Puerta del Sol w Madrycie corocznie organizowany jest prawdziwy świąteczny spektakl. Cortylandia jest nie tylko ogromnym multimedialnym widowiskiem, ale przede wszystkim największą atrakcją dla dzieci w okresie świąt Bożego Narodzenia. Spektakl przygotowywany jest przez cały rok m.in. przez artystów specjalizujących się w tworzeniu ogromnych rzeźb na słynne święto Las Fallas (Święto Ognia) w Walencji. Składają się na niego śpiewające i poruszające się postacie, a każdego roku historia jaką możemy obejrzeć jest inna. Niemniej jednak, każde około piętnastominutowe przedstawienie rozpoczyna się od słynnej piosenki: „Cortylandia, Cortylandia, vamos todos a cantar, alegría en estas fiestas porque ya es Navidad”.
Zambomba
Czy wiecie czym jest zambomba? To tradycyjny hiszpański instrument muzyczny, z którego dźwięk wydobywany jest poprzez przesuwanie w górę i w dół umieszczonego w membranie patyka. Ale nie tylko. Zambomba to także popularne w Hiszpanii, szczególnie w regionie Andaluzji, spotkanie świąteczne przy rytmach flamenco. Całe rodziny z dziećmi, przyjaciele, sąsiedzi zbierają się na placach, w domach lub w tak zwanych peñach flamenco po to, by śpiewać tradycyjne kolędy (hiszp. villancicos) , którym towarzyszą dźwięki nie tylko zambomby, ale także dzwoneczków, kastanietów, gitar i tamburynów.
Autorka tekstu: Paulina Eryka Masa
Źródła:
1. Fotografia otwierająca artykuł: carrersbcn.com.
2. Kultura Katalonii – świątecznie postacie [na:] https://www.barcelonapopolsku.pl/kultura-katalonii-caganer-i-caga-tio/ (dostęp: 14.12.2023).
3. Jedna z najdziwniejszych tradycji bożonarodzeniowych. O co w niej chodzi? Poznaj Caganer [na:] https://podroze.onet.pl/ciekawe/hiszpania-caganer-bozonarodzeniowa-tradycja-w-katalonii-o-co-w-niej-chodzi/kndkn37 (dostęp: 14.12.2023).
4. El Caganer – hiszpański gość w bożonarodzeniowej szopce [na:] https://www.krakow.pl/otwarty_na_swiat//aktualnosci/21205,62,komunikat,el_caganer___hiszpanski_gosc_w_bozonarodzeniowej_szopce.html (dostęp: 14.12.2023).
5. Cortylandia, magiczne święta w Madrycie [na:] https://www.cowmadrycie.pl/blog/cortylandia-magiczne-swieta-w-madrycie/ (dostęp: 15.12.2023).
6. Anjana [na:] https://es.wikipedia.org/wiki/Anjana (dostęp: 15.12.2023).
7. Pieśń Sybili [na:] https://pl.wikipedia.org/wiki/Pie%C5%9B%C5%84_Sybilli (dostęp: 15.12.2023).
8. Las tradiciones navideñas más curiosas de España [na:] https://www.elviajerofisgon.com/magazine/las-tradiciones-navidenas-mas-curiosas-de-espana/ (dostęp: 15.12.2023).
9. Las tradiciones españolas de navidad más curiosas y desconocidas [na:] https://espanafascinante.com/cultura-espanola/curiosas-tradiciones-navidad-espanolas-raras/ (dostęp: 15.12.2023).
10. Zambomba – hiszpańska tradycja świąteczna [na:] https://pl.ardoraflamenca.com/blog/blog/zambomba-hiszpanska-tradycja-swiateczna (dostęp: 19.12.2023).