Zamierzchła, pokryta kurzem przeszłość to czasy Marii Castaña (hiszp. tiempos de Maricastaña). Nie jest to żadna konkretna epoka tylko bliżej nieokreślone dawne czasy, jako że María Castaña jest postacią o której bardzo mało wiemy poza tym, że urodziła się w XIV wieku w galicyjskiej wiosce Cereixa i miała na pieńku z Kościołem.
Ojciec Risco w 41-ym tomie „Świętej Hiszpanii” (España sagrada) cytuje Archiwa Episkopatu Lugo, według których 18 czerwca 1386 roku wspomniana kobieta wraz z dwójką kompanów (najprawdopodobniej byli to jej szwagrowie) przyznali się do znieważenia kościoła Lugo oraz do zamordowania Francisco Fernándeza, lokaja biskupiego. W ramach zadośćuczynienia musieli przekazać Katedrze całość swojego majątku posiadanego w Cereixa oraz dodatkowo tysiąc maravedí (ówczesna waluta hiszpańska). Zbrodnia za którą ukarano trójkę winowajców była podyktowana buntem przeciwko nowym podatkom nałożonym na ludność gminy Lugo przez ówczesnego biskupa Pedro Lópeza de Aguiar.
Nawet dla Cervantesa czasy Marii Castaña były bardzo odległe więc już w jego Nowelach przykładnych z 1613 roku pojawia się odniesienie do tej postaci jako do zamierzchłej i magicznej przeszłości w słowach: „Czyżby wróciły do nas czasy Marii Castaña kiedy dynie gadały, lub Ezopa kiedy to rozmawiał kogut z lisicą i inne zwierzęta jedne z drugimi.
Źródła:
1. Risco M., España sagrada. Teatro geográfico-histórico de la Iglesia de España, T. XLI, Iglesia de Lugo (II), 1798, s. 126-127.
2, Cervantes Saavedra de, M., El casamiento engañoso, s. 240 [w:] Novelas ejemplares, wyd. przez Juana de la Cuesta, Madryt 1613, s. 233-274.