35 Ciekawostek o języku hiszpańskim

Czy wiecie, że 23 kwietnia, w rocznicę śmierci Miguela de Cervantesa, obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Języka Hiszpańskiego? Z tej okazji przygotowaliśmy dla Was 35 ciekawostek o języku hiszpańskim, które musicie znać!

1. Język hiszpański należy do grupy języków indoeuropejskich oraz do podgrupy języków romańskich.

2. Język hiszpański jest językiem urzędowym w 21 krajach na całym świecie w tym w Gwinei Równikowej.

3. Język hiszpański znany jest również jako el castellano.

4. Dawniej język hiszpański nazywano także el cristiano.

5. W języku hiszpańskim mówi się aż na pięciu kontynentach: Europa, Ameryka, Afryka (Ceuta i Melilla, Wyspy Kanaryjskie, Gwinea Równikowa i Sahara Zachodnia), Oceania (Wyspy Wielkanocne), Antarktyda (Fortín Sargento Cabral i Villa La Estrella).

Mapa pokazuje w jakich krajach hiszpański jest językiem urzędowym, jednym z kilku urzędowych oraz mniejszościowym.
Źródło grafiki: DLMcN (autor), CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org.

6. Największym krajem, w którym mówi się po hiszpańsku jest Meksyk.

7. Język hiszpański jest drugim, zaraz po japońskim, najszybszym językiem świata. Mierzono to na Uniwersyteckie w Lyonie w 2011 roku sprawdzając maksymalną ilość sylab przypadającą na sekundę w każdym z najpopularniejszych języków świata.

8. Najdłuższe słowo w języku hiszpańskim liczy 23 litery i jest nim electroencefalografista.

9. Jedynym słowem w języku hiszpańskim, które zawiera aż 5 razy literę „r” jest ferrocarrilero.

10. W żadnym innym języku na świecie nie występuje litera „ñ” .

Litera Ñ jest tak emblematyczna dla osób hispanojęzycznych, że w 2022 roku powstała inicjatywa, aby na jeden miesiąc roku linia metra oznaczona literą N w Nowym Jorku zmieniała nazwę na línea Ñ aby uszanować w ten sposób kulturę ponad 24% Nowojorczyków, dla których hiszpański jest językiem ojczystym. Źródło: reasonwhy.es.

11. W hiszpańskim występuje litera „ü”, ale jest rzadko używana. Pojawia się głównie celu zachowania wymowy samogłoski „u” w pewnych kombinacjach liter np. w słowie cigüeña (pol. bocian).

12. W języku hiszpańskim jest ponad 93 000 słów, chociaż nieoficjalne dane podają, że może być ich nawet 300 000.

13. Przeciętny Hiszpan używa około 300 słów. Osoba wykształcona około 500, natomiast hiszpańscy dziennikarze lub pisarze używają ich nawet 3000.

14. Miguel de Cervantes użył aż 8000 różnych słów w swoim dziele „Don Kichocie”.

"Don Kichot" Miguela de Cervantesa jest nie tylko hiszpańską epopeją narodową ale też powieścią hispanojęzyczną przetłumaczoną na największą liczbę języków. Źródło fotografii: eyeonspain.com.

15. Słowa ecuatorianos y aeronáuticos składają się z tych samych liter, ale występujących w innej kolejności. Takie zjawisko nazywane jest anagramem.

16. Mil (pol. tysiąc) jest jedyną liczbą, w której nie występują litery „o” lub „e”.

17. Słowo cinco oznacza liczbę pięć i właśnie taką ilość liter posiada. Nie było by to takie dziwne, gdyby nie fakt, że taki zbieg okoliczności nie występuje w żadnej innej liczbie w języku hiszpańskim.

18. Najrzadziej występującą literą w języku hiszpański jest litera „w”. Występuje ona głównie w wyrazach pochodzenia obcego.

19. Pierwszy tekst w języku hiszpańskim został napisany przez mnicha z zakonu San Justo y San Pastor w La Rozuela w prowincji León i była to lista wydatków kuchennych.

Najstarszy tekst zapisany w języku hiszpańskim pochodzi z drugiej połowy X wieku. Jest to notatka zakonnika o imieniu Jimeno, w której zapisuje on ile serów wyszło z zakonnej spiżarni i z jakiej okazji. Źródło fotografii: leonoticias.com.

20. Zdanie La ruta nos aportó otro paso natural czytane od lewej do prawej i od prawej do lewej brzmi tak samo.

21. W słowie aristocráticos każda litera występuje dwa razy.

22. Język hiszpański jest jednym z nielicznych języków na świecie w którym rozróżnia się różne koncepty czasownika „być”, czego przykładem są czasowniki ser, estar i haber.

23. Najczęstszą samogłoską używaną w języku hiszpańskim jest samogłoska „e”.

24. Ponad 4000 słów w języku hiszpańskim pochodzi z języka arabskiego i są to m.in. la almohada (pol. poduszka), la albahaca (pol. bazylia) czy el ajedrez (pol. szachy).

Arabizmy w języku hiszpańskim pochodzą z czasów inwazji arabskiej na Półwyspie Iberyjskim, która trwała aż do XV wieku.
Źródło fotografii: bbc.com.

25. Słowo oía zawiera nie tylko trzy litery, ale i trzy sylaby.

26. Najdłuższe słowo w języku hiszpańskim, w którym nie powtarza się żadna litera to vislumbrándote.

27. Słowo estuve posiada pięć liter ułożonych w kolejności alfabetycznej.

28. Jedną z ciekawszych rzeczy w ortografii języka hiszpańskiego jest to, że litera „y” może posiadać akcent graficzny (hiszp. tilde). Występuje on przeważnie w słowach archaicznych lub takich, które rzadko występują w języku. Przykładem takich słów mogą być: Ýllora, Ýñigo.

29. Rodzajnik może zmienić znaczenie słowa np. el cura – ksiądz, la cura – lekarstwo lub el capital – kapitał, la capital – stolica.

30. Język hiszpański jest jednym z najczęściej studiowanych języków na świecie.

31. Język hiszpański jest jednym z najważniejszych języków nauki. To właśnie w języku hiszpańskim, zaraz po angielskim, opublikowanych zostało najwięcej prac naukowych.

32. Organem, który odpowiedzialny jest za regulację języka hiszpańskiego, jest powstała w 1713 roku Królewska Akademia Hiszpańska (hiszp. Real Academia Española). To właśnie ona zajmuje się m.in. publikowaniem oficjalnych słowników.

Real Academia Española z siedzibą w Madrycie to instytucja zajmująca się regulowaniem i rozpowszechnianiem języka hiszpańskiego. Dba ona o poprawność języka oraz pokazuje etymologię, znaczenie i użycie każdego słowa wskazując na to, w jakim kraju jest ono używane. Oczywiście nie każde słowo znajdziemy w słownikach RAE bo nawet tak zacna instytucja nie jest w stanie nadążyć za szybko zmieniającym się językiem kolokwialnym, slangiem i zapożyczeniami. Źrodło fotografii: mayorgacoffee.com.

33. W 1994 roku RAE wyeliminowało z hiszpańskiego alfabetu litery „ch” i „ll” i są one teraz traktowane jak dwuznaki, podobnie jak polskie “sz” oraz “cz”.

34. Język hiszpański jest trzecim najczęściej używanym językiem w Internecie. Komunikuje się w nim aż 7,9% użytkowników.

35. Język hiszpański nie rzadko miał wpływ na inne języki. W języku tagalskim (jeden z najważniejszych języków na Filipinach, w których hiszpański miał kiedyś status języka urzędowego) aż 33% słownictwa jest pochodzenia hiszpańskiego. Ponadto, istnieją cztery języki kreolskie, które wyrosły na bazie hiszpańskiego: Chabacano, Palenquero, Papiamento i Yopará.

Autorka tekstu: Paulina Eryka Masa

Źródła:

1. Ilustracja otwierająca artykuł: Obraz autorstwa freepik

2. Diez curiosidades del español que seguramente no conocías [na:] https://www.inesem.es/revistadigital/idiomas/diez-curiosidades-del-espanol-que-no-conocias/ (27.03.2024).

3. Curiosidades del español [na:] https://artsandculture.google.com/story/xQWx6mXzoIGLKw?hl=es (27.03.2024).

4. Curiosidades del español [na:] https://elblogdeidiomas.es/curiosidades-del-espanol/ (27.03.2024).

5. 5 curiosidades del español que no conoces [na:] https://www.okodia.com/5-curiosidades-del-espanol-que-no-conoces/ (27.03.2024).

6. 10 curiosidades del español [na:] https://www.itercamino.com/blog/10-curiosidades-idioma-espanol/ (27.03.2024).

7. Dien curiosidades sobre nuestra lengua [na:] https://www.eldebate.com/cultura/20240212/diez-curiosidades-sobre-nuestra-lengua-espanol_172538.html (27.03.2024).