ser la niña de sus ojos

 

Bycie dzieckiem czyich oczu (hiszp. ‘ser la niña de sus ojos’) to bycie czyimś ulubieńcem.

Żeby zrozumieć ten osobliwy idiom należy przyjrzeć się etymologii do słowa, którego w nim nie ma. Rzeczownik la pupila poza tym, że oznacza wychowanka czy faworyta (jak polskie słowo pupil) jest również określeniem z zakresu anatomii i wtedy oznacza źrenicę oka. Łacińskie słowo pupilla, które dało mu początek, to zdrobnienie rzeczownika pupa, które odnosi się do dziewczynki lub laleczki. Już w starożytności zauważono, że w tęczówce osoby, na którą się patrzy, odbija się sylwetka obserwatora, a odbicie to jest tak pomniejszone, że przypominało zarys dziecka.

Jedno z pierwszych użyć tego wyrażenia dostrzec można w Psalmie 17 z Księgi Psalmów, gdzie między 8 a 9 wersem modlitwy Dawida pojawia się fragment, który w polskim przekładzie brzmi następująco:

Strzeż mnie jak źrenicy oka;
w cieniu Twych skrzydeł mnie ukryj,
przed występnymi, co gwałt mi zadają,
przed śmiertelnymi wrogami, co otaczają mnie zewsząd.


Hiszpańska wersja tego samego fragmentu zaczyna się słowami guárdame como a la niña de tus ojos czyli dosłownie „strzeż mnie jak dziecię swoich oczu”. Już wtedy „dziecko oczu” było zatem kimś bardzo ważnym, ukochanym, wartym największej protekcji. W końcu po polsku mówimy również, że strzeżemy kogoś jak oka w głowie.


Źródła:

1. Psalm 17 Błaganie o wyzwolenie od wrogów, Księga Psalmów [w:] Biblia Tysiąclecia.
2. López A., ¿De dónde proviene la expresión ‘Ser la niña de sus ojos’?, 2017 [na:] blogs.20minutos.es (dosłownie: 20.09.2022).