Masz ochotę na obcowanie ze sztuką, kontakt z naturą czy gorącą czekoladę? A może bardziej interesowałoby Cię zwiedzanie egipskiej świątyni albo zabytków z epoki Oświecenia? Nieważne, czy jesteś miłośnikiem malarstwa, fanem historii czy łasuchem – Madryt ma dla Ciebie masę atrakcji. Proponujemy tu 5 wyjątkowych miejsc, do których warto się udać, żeby naprawdę poczuć atmosferę stolicy.
1. Chocolatería San Ginés
Słynna chocolatería San Ginés została założona w 1894 roku i początkowo funkcjonowała pod nazwą La Buñolería – churrería de San Ginés. Jest ona najstarszą czekoladziarnią w Hiszpanii. Znajduje się w samym sercu Madrytu, nieopodal deptaka Calle Arenal, między Puerta del Sol i słynnym Teatro Real (pol. ‘Teatr Królewski’), który odegrał niebagatelną rolę w jej rozwoju. To właśnie tam na churrosy z gorącą czekoladą (hiszp. churros con chocolate) udawali się wygłodniali madrytczycy z ówczesną bohemą na czele po spektaklach granych w Teatrze Królewskim. To kultowe miejsce do dziś przyciąga wiele znanych osobistości z całego świata, czego dowodem jest galeria zdjęć, którą podziwiać można nie tylko na ścianach jej wnętrza, ale także na jej stronie internetowej. Znaleźli się wśród nich m.in. hiszpański reżyser Pedro Almodóvar czy amerykański koszykarz Andrew Binum.
Źródło fotografii: sanginesusa.com.
Chocolatería San Ginés otwarta jest 24 godziny na dobę przez 365 dni w roku, a dziennie wyrabia się tu kilka tysięcy przysmaków. Mimo to, niekiedy trzeba czekać nawet kilkadziesiąt minut, by zjeść pyszny hiszpański specjał. Oprócz tradycyjnych zakręconych churros, można zamówić też porras, czyli grubszą i bardziej prostą wersję churrosów. Zarówno churros, jak i porras podawane są zawsze z gęstą, gorącą czekoladą, od której trudno się oderwać. Dowodem na popularność czekoladziarni jest niewątpliwie to, że od pewnego czasu można w niej kupić także gadżety z logiem takie jak m.in. breloczki czy kubki. Ciekawostką jest też to, że właściciel Chocolatería San Ginés otworzył czekoladziarnie w Tokio, Bogocie, Meksyku oraz Szanghaju.
2. Museo del Prado
Będąc w Madrycie nie sposób zapomnieć o powstałym w 1785 roku (do użytku publicznego oddano je w 1819 roku) Muzeum Prado (hiszp. Museo del Prado) – jednym z najważniejszych i uważanych za jedno z najbogatszych muzeów na świecie. To właśnie tu podziwiać można słynne dzieła m.in. El Greco (w Polsce znajduje się jedno z jego dzieł: „Ekstaza świętego Franciszka”), Diego Velázqueza, Francisco Goyi takie jak „Panny dworskie” czy „Ogród rozkoszy ziemskich”. W zbiorach muzeum znajdują się także obrazy Tycjana, Hieronima Bosha, Rubensa czy Hansa Memlinga. Większość z nich należy do królewskiej kolekcji, która gromadzona była między XVI a XX wiekiem. Aktualnie kolekcja liczy około 7 600 obrazów, 1000 rzeźb, 4 800 miedziorytów, 8 200 rycin oraz wiele innych przedmiotów sztuki sakralnej i dekoracyjnej. Budynek, w którym znajduje się muzeum to klasycystyczny Edificio Villanueva z XVIII wieku przy alei Paseo del Prado. Przed wejściem podziwiać można rzeźby dwóch wcześniej już wspomnianych najwybitniejszych hiszpańskich malarzy: Velázqueza i Goyi. To punkt obowiązkowy nie tylko dla wszystkich miłośników sztuki, ale także dla wszystkich tych, którzy chcą zanurzyć się choć na chwilę w pięknie europejskiego malarstwa.
Źródło fotografii: MUSEO DEL PRADO / SAMSUNG.
3. Parque del Retiro
Ci, którzy wolą spędzać czas na świeżym powietrzu z pewnością odnajdą się w mieszczącym się niedaleko Muzeum Prado Parku Retiro (hisz. Parque del Retiro lub Parque del Buen Retiro) nazywanym zielonymi płucami Madrytu. Sam Madryt z resztą dostał miano najbardziej zielonej stolicy Europy. Historia parku sięga okresu panowania Filipa IV (1605-1665). To właśnie na zlecenie tego władcy powstał Pałac Buen Retiro, do którego realizacji zaproszono specjalistów z całej Europy. Wówczas park służył przede wszystkim jako miejsce reprezentacyjne do organizacji licznych fiest czy przedstawień teatralnych. Wszak to właśnie wtedy tworzyli najwybitniejsi hiszpańscy dramaturgowie: Lope de Vega (1562-1635) i młodszy od niego Pedro Calderón de la Barca (1600-1681).
W roku 1734 został spalony stary Alcazar (pol. Pałac Królewski), a król Filip V Burbon (1683-1746) przeniósł się wraz z rodziną królewską do Pałacu Buen Retiro przystosowując go jednocześnie do roli tymczasowej rezydencji królewskiej. Niedługo potem Filip V popadł w depresję, a remedium na jego chorobę okazały się przedstawienia operowe słynnego śpiewaka operowego Farinelliego (1705-1782) organizowane na terenie pałacu.
Park po raz kolejny zdobył sławę za sprawą króla Karola III (1716-1788), który wcześniej sprawował rządy w Neapolu i na Sycylii. Co ciekawe, jego małżonka, Maria Amalia, było córką króla Polski, Fryderyka Augusta III. Maria Amalia miała niebagatelny wpływ na losy parku. To właśnie dzięki niej, król Karol III rozkochał się w porcelanie, a z pasji, która się w nim narodziła postanowił otworzyć na terenie parku manufakturę, której niektóre z wyrobów możemy podziwiać do dziś. Pałac Buen Retiro przestał sprawować funkcję królewskiej rezydencji właśnie za panowania Karola III, który jako pierwszy z dynastii Burbonów postanowił zamieszkać w nowym Alcazarze oraz przekazać Pałac Buen Retiro na kwatery gwardii hiszpańskiej i szwajcarskiej. W 1781 roku otwarto nieopodal pałacu Ogród Botaniczny oraz zaczęto realizować budowę Muzeum Prado. W 1770 na terenie parku, król nakazał otworzyć również pierwsze zoo, w którym oglądać można było zwierzęta sprowadzane z zamorskich kolonii hiszpańskich. W związku z tym wszystkim, Karol III postanowił również udostępnić część parku dla mieszkańców. Warunki jego odwiedzania przez zwykłych ludzi były dwa: przyzwoity ubiór i odpowiednie zachowanie!
Następny z królów, Karol IV (1748-1819) kontynuował pomysł udostępnienia parku swojego poprzednika i postanowił ustawić w nim ponad dwa tysiące słomianych krzeseł. Były one udostępniane publiczności oglądającej przedstawienia za niewielką opłatą. Może krzesła nie wydają się niczym nadzwyczajnym, ale z pewnością nadzwyczajny jest fakt, że to właśnie za panowania Karola IV, w 1792 roku, odbył się pierwszy lot balonem nad parkiem Retiro. Czasy świetności parku jednak gwałtownie się skończyły w 1808 roku, kiedy to w wyniku inwazji napoleońskiej został on doszczętnie zniszczony.
Obecnie park Retiro przeżywa swój niebagatelny renesans. Znajdziemy w nim korty tenisowe, boiska, przystanie dla łódek… Sam park liczy ponad 120ha powierzchni, na których znajduje się ponad 15 000 drzew i krzewów. Co więcej, to właśnie tu zobaczyć można Drzewo Montezumy czyli inaczej cypryśnik meksykański lub ahuehuete (z náhuatl: ‘drzewo, które nigdy się nie starzeje’). Jest to najstarsze drzewo w Madrycie, którego wiek, choć w samym Meksyku znaleźć można okazy ponad trzy razy starsze, datuje się na 400 lat. Poza Drzewem Montezumy, w Parku Retiro zobaczyć można także zaprojektowane w 1915 roku przez Cecilio Rodrígueza rosalium (hiszp. La Rosaleda). Wzorowany na paryskim Lasku Bulońskim ogród liczy ponad 4000 róż, a największe wrażenie robi w okresie wiosenno-letnim. W Parku Retiro znajduje się również powstały w 1887 roku, wzorowany na londyńskim Crystal Palace i wzniesiony na planie krzyża greckiego Pałac Kryształowy (hiszp. Palacio de Cristal del Retiro) wykonany prawie w całości ze stali, szkła i ceramiki. Autorem jego projektu jest hiszpański architekt Ricardo Velázquez Bosco.
4. Templo de Debod
Jednym z najbardziej niezwykłych zabytków Madrytu, z pewnością jest Świątynia Debod. W końcu kto by się spodziewał egipskiej budowli z II wieku p.n.e w samym sercu stolicy Hiszpanii, której historia sięga jedynie dziesięć wieków wstecz? Świątynia Debod (hiszp. Templo de Debod) jest najstarszym zabytkiem Madrytu, który liczny 2200 lat. To egipskie miejsce kultu przybyło do Hiszpanii w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Pod koniec XIX wieku Brytyjczycy wybudowali na Nilu Tamę Asuańską. Jej nazwa pochodzi od znajdującego się w pobliżu miasta Asuan. Niestety tama zatrzymywała wodę wylewającą się okresowo z Nilu, w wyniku czego wiele budowli, w tym Świątynia Debod, uległo zniszczeniu. Wspomniana świątynia pozostawała przez niemal dziewięć miesięcy pod wodą, co nie wpływało korzystnie na jej stan. Sytuacja uległa pogorszeniu w 1960 roku, kiedy to wybudowano kolejną tamę zwaną Wysoką, która spowodowała powstanie sztucznego jeziora, które zatopiło jeszcze większą część otaczających go ziem. Świątynia Debod została skazana więc na zniszczenie. Tak się jednak nie stało, gdyż na ratunek przybyło ONZ, które wysłało prośbę do wszystkich krajów świata o pomoc.
Źródło fotografii: © Izaac Afridi / Getty Images.
Hiszpania była jednym z państw, które postanowiło wyciągnąć pomocną dłoń do Egiptu. W 1961 nastąpił całkowity rozbiór świątyni, a jej fragmenty przeniesione zostały na wyspę Elefantynę. W 1968 roku, egipski rząd postanowił w ramach wdzięczności i podziękowania podarować Hiszpanii część sanktuarium. Gdy Świątynia Debod dotarła najpierw do Walencji, a następnie do Madrytu rozpoczęto prace rekonstrukcyjne. Trwały one dwa lata. Idealnym miejscem okazał się dla niej teren niedaleko słynnego Placu Hiszpańskiego (hiszp. Plaza de España), na którym niekiedy mieścił się Cuartel de la Montaña czyli budynek wojskowy zniszczony w czasach Hiszpańskiej Wojny Domowej (1936-1939). Od 1972 roku Świątynia Debod otwarta jest dla turystów. Ten jeden z nielicznych zabytków archeologicznych cywilizacji egipskiej, który przetrwał poza granicami swojego kraju stał się niewątpliwie jedną z najbardziej wyjątkowych atrakcji Hiszpanii.
5. Palacio Real de Madrid
Pałac Królewski w Madrycie został wybudowany na polecenie króla Filipa V Burbona w XVIII wieku. Od tego czasu niewątpliwie jest on symbolem hiszpańskiej monarchii. Rodzina królewska przeniosła się jednak do mniejszego, mieszczącego się pod Madrytem Palacio de Zarzuela. Co ciekawe, w IX wieku na jego miejscu muzułmanie zbudowali fortecę później zajętą przez królów kastylijskich. Stary Zamek (hiszp. Antiguo Alcázar) został przebudowany w XVI wieku, ale spłonął doszczętnie w Wigilię Bożego Narodzenia w 1734 roku. Tak właśnie powstał ogromny pałac wzorowany na niezrealizowanych planach autorstwa G. Berniniego przebudowy paryskiego Luwru.
Karol III zamieszkał w stworzonym przez Filipa Juvara, Juana Bautistę Sachettiego oraz Francesco Sabatiniego pałacu dopiero w 1764 roku. Palacio Real składa się z około 2800 komnat. Można w nim znaleźć także Bibliotekę Królewską czy nawet Aptekę. Nie bez powodu pałac ten charakteryzuje wyjątkowe bogactwo i przepych. Do udekorowania jego wnętrza sprowadził wielkich artystów takich jak Ventura Rodríguez, Giavanni Battista Tiepolo. Sale wypełnione są po brzegi zdobionymi złotymi ramami, rzeźbami i freskami. Co więcej można tam zobaczyć nie tylko skrzypce A. Stradivariusa ale również dzieła Caravaggia, Goyi czy Velázqueza. Ostatnim z mieszkających w pałacu monarchów był Alfons XIII. To właśnie w tym miejscu obecnie odbywają się wszystkie ważne uroczystości państwowe.
Autorka tekstu: Paulina Eryka Masa
Źródła:
1. Fotografia otwierająca artykuł: Obraz autorstwa vwalakte na Freepik.
2. Alvaro, Jessica, Chocolatería de San Ginés – Słynna czekoladziarnia w Madrycie. [na:] https://hispanico.pl/chocolateria-de-san-gines/ (dostęp: 11.01.2024).
3. Madryt i churros – Chocolatería de San Ginés [na:] http://hiszpania-portal.pl/madryt-i-okolice-zwiedzanie-zabytki-atrakcje/churros-san-gines/ (dostęp: 12.01.2024).
4. Historia de la chocolatería [na:] https://chocolateriasangines.com/historia/ (dostęp: 12.01.2024).
5. Zwiedzanie Muzeum Prado w Madrycie [na:] http://hiszpania-portal.pl/muzeum-prado-madryt-zwiedzanie/ (dostęp: 12.01.2024).
6. Muzeum Prado. Jedno z najważniejszych muzeów na świecie [na:] https://www.spain.info/pl/ciekawe-miejsca/muzeum-narodowe-prado/ (dostęp: 12.01.2024).
7. Krótka historia Parku Retiro [na:] https://www.cowmadrycie.pl/blog/krotka-historia-parku-retiro/ (dostęp: 13.01.2024).
8. Templo de Debod. Starożytna egipska świątynia w samym sercu Madrytu [na:] https://kobiecaintuicja.com/2022/04/04/templo-de-debod-starozytna-egipska-swiatynia-w-samym-sercu-madrytu/ (dostęp: 13.01.2024).
9. Świątynia Debod [na:] https://www.spain.info/pl/ciekawe-miejsca/swiatynia-debod-madryt/ (dostęp: 13.01.2024).
10. Pałac Królewski w Madrycie [na:] https://hispanico.pl/palac-krolewski-w-madrycie/ (dostęp: 13.01.2024).