tirar la piedra y esconder la mano

Osoba, która „rzuca kamieniem a później chowa rękę” (hiszp. tirar la piedra y esconder la mano) to naturalnie taka, która po tym, jak zrobi coś złośliwego, wypiera się tego i kłamie w żywe oczy.

Rzucanie kamieniami naturalnie przywodzi skojarzenia z Nowym Testamentem, gdzie tłum gotowy był ukamieniować kobietę oskarżoną o cudzołóstwo, ale Jezus bronił jej słowami „Kto z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci na nią kamień” (J 8,7)

W podanym fragmencie jednak nikt nie ciska w końcu kamieniem ani nie chowa ręki, językoznawcy radzą więc doszukiwać się pochodzenia wyrażenia w Uczcie Platona, gdzie Eryksimach strofuje swojego rozmówcę, Arystofanesa, słowami „Wystrzeliłeś, Arystofanesie (…) i myślisz, że ujdziesz cało”. W napisanym po grecku tekście oryginalnym mowa jest o wystrzeleniu strzały i tak też jest w hiszpańskim tłumaczeniu autorstwa Patricio de Azcárate z 1871 roku: después de lanzar la flecha, replicó Eriximaco, ¿crees que te puedes escapar? (dosłownie: po wypuszczeniu strzały, odpowiedział Eryksimach, myślisz, że możesz uciec?). Jednak w niektórych wcześniejszych hiszpańskich tłumaczeniach pojawia się nieobecny w greckim oryginale kamień: Después de tirar la piedra, Aristófanes, crees que vas a poder esconder la mano (dosłownie: po rzuceniu kamienia, Arystofanesie, myślisz, że będziesz mógł schować rękę).

Źródła:

1. Biblia Tysiąclecia [na:] biblia.deon.pl (dostęp: 09.02.2021).
2. Platon, Uczta [w:] Dialogi t.2, tłum. W. Witwicki, ANTYK, Kęty 1999, wers 228.
3. Platón, Banquete [w:] Azcárate de P., Obras completas de Platón, T 5, Madryt 1871-1872, s. 319.
4. López A., ¿Cuál es el origen de la expresión ‘Tirar la piedra y esconder la mano’?, 2020 [na:] blogs.20minutos.es (dostęp: 10.02.2021).