estar en el ajo

Czosnek jest znany ze swojego nieprzyjemnego zapachu i ostrego smaku, stąd “bycie w czosnku” (hiszp. estar en el ajo) to bycie zaplątanym w podejrzane sprawki i śmierdzące intrygi. W podobnym kontekście występuje wyrażenie estar en la pomada (pol. ‘być w maści’) czyli stanowić część (składnik) całości, być fundamentalnym elementem sprawy.

Jednak w słowniku RAE z 1780 roku obok definicji słowa ajo jako rośliny o jadalnych ząbkach, czytamy, że może oznaczać także “interesy (hiszp. negocio) lub sprawę, z nimi związaną”, przy czym interesy należy tu rozumieć ogólnie jako zajęcie, pracę. W tym znaczeniu, pierwotnie, słowo negocio to po prostu zaprzeczenie słowa ocio (hiszp. ‘czas wolny’). Stąd estar en el ajo powinniśmy rozumieć jako bycie na bieżąco, angażować się w coś, bycie częścią jakiegoś przedsięwzięcia, ale jeszcze bez negatywnych konotacji z półświatkiem czy podejrzanymi sprawkami, które idiom ma dzisiaj.

Źródła:
Buitrago A., Diccionario de dichos y frases hechas, 2007 (pod hasłem “estar en el ajo”) [na:] academia.edu (dostęp: 01.05.2020).
Ibarra J., Diccionario de la lengua castellana compuesto por Real Academia Española reducida a un tomo para su mas fácil uso, Madryt 1780, s. 38.
Internetowy słownik Real Academia Española (pod hasłem “negocio”): dle.rae.es (dostęp: 01.05.2020).