Gdyby Hiszpanie musieli wybrać narodowy skarb kulinarny, jamón (pol. ‘szynka’) byłby bez wątpienia w czołówce. Szynka to dla nich nie tylko jedzenie – to rytuał, tradycja i czysta przyjemność w plasterku. Ale co sprawia, że jamón jest tak wyjątkowy? Przyjrzyjmy się bliżej dwóm najbardziej kultowym rodzajom hiszpańskiej szynki: Jamón Ibérico i Jamón Serrano.
Jamón Ibérico – prawdziwa gwiazda wśród szynek
Jamón Ibérico to prawdziwa gwiazda wśród szynkowych delicji. Powstaje z czarnych świń iberyjskich, znanych również jako „Pata Negra” czyli „czarna noga”. Ich nazwa pochodzi od charakterystycznych czarnych kopyt. Te świnie są jak kulinarne celebrytki: biegają wolno po dębowych pastwiskach w regionie Dehesa, jedząc żołędzie. Ale nie byle jakie – ich dieta to klucz do sukcesu.
Dlaczego żołędzie?
Żołędzie, zwane po hiszpańsku bellotas, są bogate w tłuszcze, które nadają szynce jej marmurkową strukturę i niepowtarzalny smak. Iberyjskie świnie w ostatnich miesiącach ich tuczenia jedzą codziennie do 9 kilogramów najlepszych żołędzi. Dzięki temu ich mięso jest bogate w zdrowe tłuszcze, podobne do tych zawartych w oliwie z oliwek. Nie bez powodu Jamón Ibérico de Bellota uważana jest za najlepszej jakości szynkę, która leżakuje nawet do 36 miesięcy. Efekt? Szynka o głębokiej czerwieni ze złotawymi żyłkami tłuszczu, która rozpływa się w ustach. A smak? Orzechowy, maślany, lekko ziemisty – prawdziwa uczta dla podniebienia.
Źródło fotografii: JamonSeleccion [na:] Pixabay.
Jamón Serrano - ludowa klasyka
Jeśli Jamón Ibérico to Ferrari w świecie szynki, to Jamón Serrano jest solidnym, niezawodnym rodzinnym sedanem. Wytwarzany jest z białych świń, które mają mniej wymagającą dietę, a ich mięso pekluje się solą i suszy w górskich warunkach. Stąd nazwa serrano – od hiszpańskiego słowa sierra, oznaczającego góry. Choć Serrano jest mniej ekskluzywne niż Ibérico, wciąż ma swoich zagorzałych fanów. To szynka bardziej przystępna cenowo, idealna na co dzień – do kanapek, tapas czy jako dodatek do sałatek. Wyróżnia się delikatniejszym smakiem i lekko różową barwą mięsa. Leżakuje krócej, zwykle od 7 do 16 miesięcy, co sprawia, że jest gotowa do jedzenia szybciej niż jej luksusowy kuzyn.
Źródło fotografii: chandlervid85 [na:] freepik.com.
Ciekawostki o hiszpańskim Jamón
1. Szynkowe ceremonie – W Hiszpanii krojenie szynki to sztuka. Tzw. cortador de jamón, to niemal artysta, który potrafi pokroić szynkę na ultracienkie plasterki idealne na jeden kęs.
2. Produkcja Jamón Ibérico de Bellota to proces wymagający około 5 lat: od narodzin świni do momentu, gdy gotowy produkt trafia na stół.
3. Najdroższe kawałki Jamón Ibérico mogą kosztować nawet 2000 euro za nogę!
4. Świnie iberyjskie są doskonałym przykładem na to, że jesteśmy tym, co jemy – ich dieta sprawia, że tłuszcz w mięsie jest zdrowy i lekko słodkawy.
5. Hiszpańska miłość do szynki sięga czasów Rzymian. Już w starożytności doceniano smak i trwałość tego przysmaku.
Źródło fotografii: Nadine Trief [na:] Pixabay.
Muzeum Szynki w Madrycie
Jeśli wciąż wątpisz, że Hiszpanie nad życie kochają swoją szynkę, to wizyta w Madrycie tylko to potwierdzi. Stolica Hiszpanii jest domem dla słynnego Museo del Jamón – miejsca, które jest prawdziwym sanktuarium dla fanów tego przysmaku. Ale niech nazwa Cię nie zwiedzie – to nie muzeum w tradycyjnym tego słowa znaczeniu, a raczej połączenie sklepu, baru i restauracji, gdzie szynka króluje w każdej możliwej postaci. To doskonałe miejsce na szybką przekąskę, degustację wina z idealnie dobranymi plasterkami szynki lub zakup całej nogi jako nietuzinkowej pamiątki z podróży.
Źródło fotografii: (WT-shared) Shoestring de wts wikiviajes domena publiczna.
Jamón - więcej niż jedzenie
Hiszpańska szynka to coś więcej niż tylko zwykły dodatek do chleba czy wina. To symbol kultury, sposób na celebrowanie życia i powód do dumy narodowej. Bez względu na to, czy wybierzesz luksusowy Jamón Ibérico, czy bardziej przystępny cenowo Jamón Serrano, jedno jest pewne – Hiszpanie wiedzą, jak cieszyć się życiem, a ich szynka jest tego najlepszym przykładem. Więc jeśli masz okazję, sięgnij po plasterek – albo pięć. ¡Buen provecho! Smacznego!
Autorka artykułu: Paulina Eryka Masa
Źródła:
1. Fotografia ilustrująca artykuł: javi_indy [na:] freepik.com.
2. Alvaro, J., 2024, Jamón ibérico i jamón serrano, czyli jak smakuje najlepsza hiszpańska szynka [na:] hispanico.pl (dostęp: 08.12.2024).
3. Od żołędzi do najdroższej szynki w Hiszpanii [na:] ryanair.com (dostęp: 08.12.2024).
4. Museo del Jamón [na:] museodeljamon.com (dostęp: 08.12.2024).