ponerse rojo como un tomate

Zrobić się czerwonym jak pomidor (hiszp. ponerse rojo como un tomate) to oczywiście zarumienić się. Powodów rumienia się jest wiele – od zakłopotania, przez wstyd, do żalu i skruchy, a nawet gniewu. Co ciekawe, jest to reakcja wyłącznie występująca u ludzi. Dlaczego jednak Polacy czerwienią się jak burak a Hiszpanie – jak pomidor?

Historia buraka w Polsce sięga 1472 roku, kiedy to pojawiają się pierwsze wzmianki na temat tego warzywa, sprowadzonego po raz pierwszy z Włoch, stąd nazwa zapożyczona z łacińskiego borrago. Z kolei pomidory pojawiły się u nas stosunkowo późno. Pierwsze okazy zostały wyhodowane w Warszawie w 1880 roku, a popularność zyskały dopiero po pierwszej wojnie światowej.

Tymczasem w Hiszpanii hoduje się buraki cukrowe, które są koloru białego, i rzadko pojawiają się one w kuchni jako warzywo, zaś pomidory sprowadzone z Meksyku na początku XVI wieku szybko stały się istotnym warzywem dla hiszpańskiej diety. Są bohaterami na przykład andaluzyjskiego chłodnika, gazpacho.

Źródła:

Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa 1985, s. 49.
Pomidor – diabelski owoc czy zdrowe warzywo? [na:] ekaloria.pl (dostęp: 30.04.2020).
El origen del tomate [na:] lovemysalad.com (30.04.2020).